Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tabularasa,towszelkichtreścipoznawczychdostarczamujego
entourage,czyliświatzewnętrzny.Poznanieteoretyczne,będące
istotąkontemplacji(zgr.theoría),usprawnialudzkiumysł,
kształtujeumiejętnośćdochodzeniadoprawdy.Prawda,rozumiana
jakoracjonalneizreflektowanezgodzeniesięzujmowaną
poznawczorzeczywistością,jestnaczelnymkryteriumpoznania.
Jednymsłowem,przedmiotemtakiegopoznaniajestbyt,acelem
–prawda,któresąwrzeczywistościtymsamym,choćdyferencjują
jeichznaczenia.Tenrodzajpoznania(choćczęstowchodzący
wróżneukładyzdziałaniempraktycznymipojetycznym)znalazł
swojegłównezastosowaniewnauce,będącejformązasadnego,
usystematyzowanegoiintersubiektywnegopoznania,posiadającego
określonyprzedmiot,celimetodę.Naukiszczegółoweiteologia,
wyodrębniwszysięwstarożytnejGrecjijakoodrębnydziałkultury,
zczasemstałysiępodwalinamitego,codziśnazywamykulturą
zachodnią(zob.Krąpiec,2005,s.10).
Praktykatopoznanie,bezktóregoniemadziałania,gdyż
towłaśnieononimkieruje.Práksisobejmujeobszarludzkiego
działaniamającydobrozacelnadrzędny.Dobrojakowartośćjest
istotnymprzedmiotemstarań,oileczłowiekuznajejezatakie.Ten
typpoznaniajestpodstawąjegopostępowania.Aktydecyzyjne
dokonująsiębowiemprzezwolnywybórtreścisądówpraktycznych
odobru(nabytychprzekonańorzeczywistości)wświetlewłasnego
sumienia.Podejmowanedecyzjetworzązkoleimoralność
iobyczajowośćspołeczeństwbudowanychzjednostekzanurzonych
wsocietalnesieci(Krąpiec,2005,s.11).
Poznaniepojetycznemazaśnacelukierowanie
wytwarzaniem
6
.Człowiekprzezswojąaktywnośćprzekształca
świat,wprowadzającdoniego(dorzeczywistościmaterialnej)
wytworywłasnegownętrza.Poznanietwórczedokonujesię
pierwotniewludzkiejduszy(myśli),ubogaconejuprzednio
owartościwynikającezpoznaniateoretycznego.Dziękitemu
człowiekmożetworzyćnieistniejącedotąddobraartystycznei/lub
techniczne.Nadrzędnymkryteriumtegopoznaniajestpięknopojęte
wmożliwienajszerszysposób.Poznaniepojetyczneprzebiegające
odpomysłudofinalnegoaktumaterialnegostworzeniastanowi
uzupełnieniezastanejnatury,atakżewzbogacenieduszyludzkiej.
Człowiekbowiem,wopozycjidozwierząt,pojawiasięnaświecie
jako„bytzbrakami”,któryprzezswojekulturowedziałaniamusisię
