Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZECIWMASKULINISTYCZNYMSTEREOTYPOM…
45
Geopolitykakrytycznajestszczególniezainteresowanatworzonymikulturowo
relacjamiwładzy,nierównościamiidominacją,szczególnieświataZachodu.Stąd
uważageopolitykęklasycznązazachodnio-ieuropocentryczną,skupionąna
nacjonalizmieiimperializmieorazuzasadnianiurywalizacjimocarstwzachod-
nichibiałychelitoprymatwświecie.Podkreśla,żetenzwiązekgeografiioraz
geopolitykizimperializmemiekspansją,szczególniewwydaniunazistowskim,
trudnouznaćzachlubny5.
Geopolitykakrytycznaoperujetrzemapodstawowymiobszaramianalizy:
1)starasiędekonstruowaćtradycjęihistorięmyśligeopolitycznej;2)zajmujesię
obecnymidziałaniamipodejmowanymiprzezelitypolityczneposzczególnych
krajówwświetleokreślonychkoncepcjigeopolitycznych;3)wskazujeźródła
naszychkonwencjonalnychsposobówopisaniaświata.Wtejtrójdzielnejpostaci
analizastarasiępokazaćiwyjaśnićproceskształtowaniasięswegorodzajugeo-
politycznejkulturydanegospołeczeństwa6.
Dlategokluczowedlageopolitykikrytycznejjestbadaniedyskursuspołecznego.
Podejściekrytycznewgeopolityceodwołujesięszczególniedoteoriidyskursu
MichelaFoucaulta,dlaktóregodyskurstoraczejwspólna(nawetrozumianajako
kultura)iswoistametanarracja,którapokazujecharakterystycznedlapewnych
etapówwhistoriiformyświadomościiwidzeniaświata.Dlaniego,wnaukowym
zastosowaniu,miałbybyćflhermeneutykąpodejrzeń”
,badaniemarcheologii
igenealogiidyskursu,poszukiwaniemzwiązków,jawnychorazprzedewszyst-
kimukrytych,wiedzyiwładzy:fl[…]władzaiwiedzawprostsięzesobąwiążą,
żeniemarelacjiwładzybezskorelowanegoznimipolawiedzy,aniteżwiedzy,
któraniezakładainietworzyrelacjiwładzy”7.Stądasymetriadyskursu,oparta
nadominacji,władzy,wykluczeniuipodboju.
Zatemgeopolitykakrytycznakoncentrujesięnabadaniuprocesówtworzenia,
treści,zasięguisposobówpropagacjiorazrealizacjikoncepcjigeopolitycznych
powstałychwkręguelitwprocesiesprawowaniawładzy,odkodowaniaidemi-
tologizacji–dekonstrukcji–związanegoznimispołecznego,historycznego
igeograficznegosystemuukrytychznaczeń,kategorii,strukturywypowiedzi,
językaitd.;.
5M.Kuus,CriticalGeopolitics,s.2–3,http://www.isacompss.com/info/samples/criticalgeo-
politics_sample.pdf(30kwietnia2014).
6J.Potulski,Geopolitykajakokrytykaspołeczna,[w:]Geopolityka.Elementyteorii,wybrane
metodyibadania,red.Z.Lach,J.Wendt,Częstochowa2010,s.47.
7M.Foucault,Nadzorowaćikarać.Narodzinywięzienia,Warszawa1993,s.34;T.Krakowiak,
Analizadyskursu-próbanakreśleniapolabadawczego,[w:]Analizadyskursuwsocjologiiidla
socjologii,red.A.Horolets,Toruń2008,s.65–67.
;M.Kuus,op.cit.,s.4.
