Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IDEAFEMINIZMU
21
iwartościrewolucjiamerykańskiejpowinnybyćstosowanewrównymstopniu
doobupłci6.
PodstawowymdokumentemXIX-wiecznegofeminizmupozostajeDeclara-
tionofSentiments7.Deklaracjazostałapodpisanaprzezstoosóbiprzyjętajako
oficjalnestanowiskopierwszejkonwencjiprawkobietwSenecaFallswlipcu
1848roku.Głoszonowniejprawokobietydogłosowania,prawodozajmowania
stanowiskrządowychiotrzymywaniawykształceniaumożliwiającegozajmowa-
nietychstanowisk.Zokresemtymzwiązanabyładziałalnośćruchusufrażystek
(odang.sulrage–‘prawodogłosowania’
,samwyrazflsufrażystka”pochodziod
łac.sulragium–‘głoswyborczy’),bojowniczekoprawapolitycznekobiet.
Realizacjahasłaprzyznaniakobietomprawwyborczychspotkałasięzezdecy-
dowanymsprzeciwem,zaśwWielkiejBrytaniistałasięprzedmiotemostrychwalk
politycznych,którymprzewodziłaEmmelinePankhurst(1858–1928);.Sufrażystki
brytyjskierzucałysiępodprzejeżdżającepowozy,przykuwałysiędokratogro-
dzeńgmachówpublicznych,urządzałystrajkigłodowe,demonstracjeipikiety.
PorazpierwszykobietyotrzymałyprawogłosunaszczeblukrajowymwNowej
Zelandiiw1893roku.Następnieuzyskałyjewcieszącejsięautonomiąpolityczną
Finlandiiw1906roku,wNorwegiiw1913roku,RosjiRadzieckiejw1917roku,
NiemczechiPolscew1919roku,StanachZjednoczonychAmerykiw1920roku,
wWielkiejBrytaniiw1928roku.Wniektórychpaństwachznajdującychsiępod
wpływemKościołaprawawyborczekobietustanowionodopieropoIIwojnie
światowej:weFrancjiw1944roku,weWłoszechw1946roku,wBelgiiw1948
roku.NajpóźniejzkrajóweuropejskichproblemzostałrozstrzygniętywSzwaj-
carii–w1971roku.Wpaństwachpostkolonialnych(wtymwwiększościkrajów
islamskich)kobietyuzyskiwałyprawapolitycznenajczęściejwmomencieuzy-
skaniaprzezdanykrajniepodległości.Koniecpierwszejfalifeminizmuprzypada
nalata20.XXstulecia.
Zpojęciemfeminizmułącząsięproblemyzwiązanezemancypacjąkobiet9.Ozna-
czaonawiaręwmożliwośćzmianypozycjispołecznejkobietwramachistnie-
jącychstrukturspołeczeństwa.Rozumianewtensposóbpojęcieemancypacji
stanowiłocechęcharakterystycznąpierwszejfalifeminizmu.Wczesnyfemi-
nizmdotyczyłzatemwswoichpostulatachkwestiiekonomicznychzwiązanych
6S.Grimke,LettersontheEqualityoftheSexes,andtheConditionofWoman,https://archive.
org/stream/lettersonequalit00grimrich/lettersonequalit00grimrich_djvu.txt(17września2014).
7TeSenecaFallsConventionandDeclarationofSentiments,http://corematerials.homestead.
com/33_Seneca_Falls_Declaration_of_Sentiments.pdf(21września2014).
;Zob.np.E.Pankhurst,FreedomorDeathSpeech,http://www.conservativewomen.org.uk/
ep_speech.asp(25września2014).
9Dlaporównania:B.Tryfan,Dylematyemancypacji,Warszawa1989.
