Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
MARIAMARCZEWSKA-RYTKO
Ideafeminizmugeneralnieoznaczabrakzgodynanierównościspołecznesta-
nowiącepochodnąróżnicpłciowych.Przyjmujesięzałożenie,zgodniezktórym
kobietastajesięofiarązewzględunapłeć.Nabazieideifeminizmunaprzestrzeni
wielulatrozwinęłysięróżnewizjeporządkupublicznego,ruchyfeministyczne,
filozofiespołeczne,teoriespołeczno-kulturowe,myślfeministyczna,metody
działania4.Feminizmdomagasięprzyznaniakobietomprawspołecznych,poli-
tycznychigospodarczych.Naprzestrzenilatprzeszedłtransformacjęodukazania
dyskryminacjiwynikającejzfaktubyciakobietą,przezodrzucenieświatamęż-
czyzndoprzekonaniaokulturowejwspólnocieobupłci.Wwarstwieteorii
społeczno-kulturowejjestzatemskoncentrowanynaokreśleniumiejscairoli
kobietywświecie.Hasładomagającesiępolepszeniastatusuprawnegokobiet
pojawiłysięjużwokresierewolucjifrancuskiej.
Zgodniezkoncepcjąwędrówkiideiwartykuleprzyjętopodziałfeminizmu
natrzyfale.Zakładasię,żefaledrugaitrzeciastanowiąrodzajweryfikacji
ocenysytuacji,kierunkówdziałaniaorazosiągnięćcharakterystycznychdlafali
poprzedzającej.
FEMINIZMPIERWSZEJFALI
W1792rokuukazałasięksiążkaMaryWollstonecraftAVindicationoftheRights
ofWomen,wktórejautorkaupatrywałaprzyczyndyskryminacjikobietwżyciu
społecznymwichniedostatecznymwykształceniu5.Wzwiązkuztymzgłosiła
postulatstworzeniakobietomtakichsamychmożliwości,jakiemająmężczyźni
jakowarunkuzniesienianierówności.RuchabolicjonistycznywStanachZjedno-
czonychAmerykiwlatach30.XIXwiekustworzyłpodłożeideowedlapowstania
ruchufeministycznego.Głoszonopogląd,żewalkakobietoemancypacjęstanowi
odpowiednikwalkiozniesienieniewolnictwa.SarahGrimketwierdziła,żecele
4Zob.np.K.Ślęczka,Feminizm.Ideologieikoncepcjespołecznewspółczesnegofeminizmu,
Katowice1999;E.Majewska,Feminizmjakofilozofiaspołeczna.Szkicezteoriirodziny,Warszawa
2009;J.Bator,Feminizm,postmodernizm,psychoanaliza.Filozoficznedylematyfeministek„drugiej
fali”,Gdańsk2001;R.PutnamTong,Myślfeministyczna.Wprowadzenie,przekł.J.Mikos,B.Umiń-
ska,Warszawa2002;A.Gajewska,Hasło:feminizm,Poznań2008;M.Solarska,S/przeciw-historia.
Wymiarkrytycznyhistoriikobiet,Bydgoszcz2011;E.Hyży,Kobiety,ciało,tożsamość:teoriepodmiotu
wfilozofiifeministycznejkońcaXXwieku,Kraków2003.
5M.Wollstonecraft,AVindicationoftheRightsofWomenwithStructuresonPoliticaland
MoralSubjects,http://www.earlymoderntexts.com/pdfs/wollstonecraft1792.pdf(19września2014).