Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROLAMIĘDZYNARODOWAJAKOKATEGORIANAUKI..
•
szkołępostbehawioralną(postpozytywistyczną),wktórejdokonujesię
syntezywskazanychpodejść,próbującłączyćujęciailościoweijakościowe,
indukcyjneidedukcyjneorazempiryczneiteoretyczne(Pietraś1989).
WświetleanalizyprzeprowadzonejprzezZ.J.Pietrasia,teoriarólmię-
dzynarodowych(uwzględniającspecyfikęstosunkówmiędzynarodowych
iodnoszącsięwyłączniedopaństw)zawierawsobiegłównesposobydefi-
niowaniarolispołecznejprzyjętewnaukachhumanistycznychorazsocjologii
(Pietraś1989).Oznaczato,iżwramachprocesubadawczegomożliwejest
rozpatrywaniezarównorolinarzucanej,wybieranej,deklarowanejorazroli
rzeczywistej.Narzucanarolamiędzynarodowatowpraktycerola(lubteżrole)
wyznaczanadanemupaństwuprzezsystemymiędzynarodoweistruktury
wewnątrzpaństwoweinnychpaństwwzwiązkuzmiędzynarodowąpozycją
tegopaństwa.Wybieranarolamiędzynarodowajestnatomiastrezultatem
procesówsamoidentyfikacji(określeniaswejtożsamości)orazsamooceny
(ustaleniaswegopotencjału).Dokonywanesąoneprzezpaństwonapodstawie
zajmowanejpozycjimiędzynarodowej,położeniageograficznego,prestiżuczy
wreszciecelówpolitycznychlubprzyjętychwartościaksjologicznych.Prowa-
dządozdefiniowaniapodłożakoncepcjiroli,czegopraktycznąmanifestacją
jestprzyjęciebądźodrzucenienarzucanejmuroli,ewentualniedokonanie
swoistejjejwykładni.Zkoleideklarowanarolamiędzynarodowatorola,
którajestwskazywanaprzezorganypaństwawoficjalnychdokumentach
państwowych,niekiedywmniejlubbardziejbezpośredniczyteżjednoznaczny
sposób.OstatniazewskazanychprzezZ.J.Pietrasiaodmianrolitotzw.rola
rzeczywista,obejmującasystemdziałańpaństwawstosunkachmiędzyna-
rodowych.Jakwyjaśniabadacz,wskazaneodmianyrolimiędzynarodowej
niestanowiąalternatywnychjejwersji,leczponiekądelementyskładowe,
międzyktórymiinterakcjemogąkształtowaćsięzgodnieznastępującym
schematem:
•
specyfikarolinarzucanejprzezsystemmiędzynarodowy,odzwierciedlająca
różnieformułowaneoczekiwaniaspołecznościmiędzynarodowej,wpływa
natreśćroliwybieranejprzezpaństwo;
•
rolawybieranastanowifunkcjęrolinarzucanejorazwłasnejkoncepcji
swejroli;
•rolawybranaokreślarolędeklarowaną(choćteżwcaleniemusibyćdekla-
rowana)ijednocześniedeterminujerolęrzeczywistą;
•roladeklarowanairzeczywista,choćnigdyniesąwpełniidentyczne,to
sąmocnozesobąsprzężone,przyczymzakresewentualnejrozbieżności
36
