Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ISTOTAISPECYFIKAROLIMIĘDZYNARODOWEJ
iżchoćzasadniczorolemiędzynarodowekojarzonebyływyłączniezpań-
stwami,toobecniesą-cojużzasygnalizowano-przypisywane,niekiedy
zpewnymizastrzeżeniami,równieżpodmiotomniepaństwowym(orga-
nizacjommiędzynarodowym,korporacjomtransnarodowym,aniekiedy
nawetjednostkom)(Bielecka2009;Eies2010;Harnischiwsp.2011a;
szerzejzob.JosseliniWallace2001;Risse2007;Pawłowska2010).Sytuacja
taka,wobecnieuchronnejbifurkacjistrukturypodmiotowejwspółczesnego
środowiskamiędzynarodowego(Rosenau1990;Łoś-Nowak2002,2008a,
2011c)prowadzącejdojegohybrydowości,wydajesiębyćwręcznaturalna
(Pietraś2008).Podrugie,trudnoprzyjąć,iżtreści(wymiarprzedmiotowy)
róljednostkiwujęciupsychologicznymlubsocjologicznymbędązbieżne
zrolamimiędzynarodowymi;wynikatooczywiściezzupełnieodmiennego
charakterupodmiotówról,występującychmiędzynimirelacjiorazspecyfiki
środowiskamiędzynarodowego.Nieoznaczatojednak,iżjednostki(szcze-
gólnieichprzekonania)zostaływyłączonezkręgubadańprowadzonych
zwykorzystaniemteoriirólmiędzynarodowych;rozwijanewciążprzez
S.G.Walkerabadaniadotyczącetzw.kodeksówdziałania(operational
codes)(Walker1990,2011,2013;Walkeriwsp.2011)dowodzą,iżwcale
tonienastąpiło.
Powracającdogłównegotematuanalizy,awięckwestiiistotyispecyfiki
rolimiędzynarodowej,należywskazaćnabrakjednomyślnościwśródbada-
czynatemattego,czymjestrolamiędzynarodowa.Wydajesię,iżgłówną
przyczynątejsytuacjijestgenetycznyzwiązekteoriirólmiędzynarodowych
zwielonurtowąteoriąrolispołecznej.Azatemwramachteoriirólmiędzy-
narodowychwystępujepluralizmstanowisknatematinterpretowanianatury
itreścirolimiędzynarodowej(LePrestre1997a).Wtejsytuacjimożnaza
Z.J.Pietrasiemwyróżnićnastępującegłównepodejściawtymzakresie:
•szkołęrealistyczną,wedlektórejrolamiędzynarodowajestfunkcjąmię-
dzynarodowejpozycjilubstatusudanegopodmiotu;oznaczato,iżrola
międzynarodowastanowisystemrzeczywistychzachowańpaństwa,które
sąpodejmowanenapodstawiewcześniejustalonejkoncepcjitejżeroli;
•
szkołęsystemową,którejzwolennicypostrzegająrolęjakofunkcjęsystemów
międzynarodowych,odpowiedzialnychzakształtowaniaoraznarzucanie
roliokreślonympaństwom;
•podejściebehawioralne,kojarzącerolemiędzynarodowezosobamiodpo-
wiedzialnymizakierowaniepolitykązagranicznąpaństwpoddanymi
wszakżeoddziaływaniomnaturyorganizacyjnejispołecznej;
35
