Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział7:Odfeudalizmudospołeczeństwastanowego
.................................................................
34
gregoriańską”–zespółnormwprowadzonychprzezGrzegorzaVII,wtym
obowiązekcelibatuksięży–awreszciewalkęoinwestyturę;wracateżna
scenę,bypozostaćtamnadługo,ConstitutumConstantini.Konfliktmię-
dzypapiestwemaCesarstwem,niekiedyzbrojny,niekiedyutajony,prze-
trwadoXIVwieku,gdyFrancjauwięzipapieżawAwinionie,coroz-
pętawielkąschizmęzachodnią.Właśniewtokutychstarćzmocarstwami
świeckimiuwyraźniasiępowoli,mglisteuprzednio,odróżnieniekleruod
laikatu,określonyzostajetrybżyciaosóbduchownychiichprzywileje,
hierarchiazawłaszczawyłączneprawododecydowaniaosprawachkościel-
nych.Duchowieństwoprzemieniasięwstan.
JakociałomistyczneChrystusa,Kościółróżnisięwswejistocieodinsty-
tucjiziemskich;jesttopodstawajegoautonomiiijegonadrzędności.Taką
doktrynęwypracowaliteologowiewsłużbiepapieskiejwtokuwalkiowy-
rwanieduchowieństwaspodwładzysystemufeudalnego,zktórymzawrą
późniejkompromisy,obowiązująceniekiedyażpowiekXIX.Monarchie,
którymogólnapoprawapozwalaprzystąpićdoodzyskiwaniadawnychpre-
rogatywwładzyzwierzchniej,przywłaszczonychsobieprzezwasali,wystę-
pujązpodobnymidoktrynami;dwaciałakrólaweFrancjiiwAnglii,
translatioimperiiwNiemczech,WenecjajakoRepublikaświętegoMarka,
CoronaRegniPoloniae:wszystkietakieteorieipojęciastarająsięuczy-
nićpojmowalnąiprzekonywającąnowąideęistotowejodrębnościpaństwa
odjednostek,którejeuosabiają,atymbardziejodtych,któremusłużą.
Przypisująonepaństwustatusbytuzarazemniewidzialnego,trwałego
iskutecznegowdziałaniu,sankcjonującprzetoautonomię,którązdobywa
sobieadministracja.Uzasadnieniutakichpoglądówsłużyteżpraworzym-
skie,odkryteponowniepodsamkoniecXIwieku.
Wobecpodporządkowanejsobieludnościpaństwostarasięterazusytu-
owaćjakocośzewnętrznego.PolicznychperypetiachudamusiętowAng-
liiiweFrancji,wKastyliiiAragonii,wDaniiiSzwecji.WItaliibędzietak
zPaństwemKościelnym,zWenecjąorazzKrólestwemNeapoluiSycylii,
pomimozmianysycylijskiejdynastiipanującej.PokryzysieXIIwiekuCe-
sarstwo,osłabionewalkązpapiestwemiszarpaninąwewnętrzną,niejest
jużwstanienarzucaćswojejwoliwszystkimksięstwomnaswoimteryto-
rium;toteżdzieląonemiędzysiebieobszarprawniepodległyjegozwierzch-
nictwu,aniektóresamestająsiępaństwami,jakBawaria,Saksoniaczy
Czechywyniesionedorangikrólestwa.WCzechachjednak,podobniejak
