Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wyznanieniewiary
szczędzącazdrowiaiprzyodziewkuwzadymachimordobiciachoto,nżeby
PolskabyłaPolską”.
Celemponiższegowywodubędziewpierwszejkolejnościukazanie,jak
treśćideologiczna,zgołacywilizacyjna,nazywanaeurazjatyzmem,naktó-
rątradycjonaliściwdzisiejszejPolscemogąprychaćiekskomunikowaćją
jakoprzywabiającezRosjijądrociemności,przejawiasię–paradoksalnie–
wdoktryniePrawaiSprawiedliwościjakotenżeeurazjatyzm,tyleżeprze-
nicowanyàlamanièrepolonaise.Innymisłowy,ideaeurazjatyckazRosji
odzwierciedlasię(czyraczej–karykaturujesię)wtradycjonalizmiepol-
skim,który–choćpaliświeczkiprzedwyboremdemokratycznym,kadzi
gospodarcewolnorynkowejiprzybieraeuropejskieminy–przeistaczasię
wgroteskowyepifenomeneurazjatyzmu.Właśnieweurazjatyzmàrebours.
Powiadająastrofizycy,żeantymateriaprzybierazwierciadlaniepodobne
kształtyjakmateria.Jednakwystarczy,żeobiesięzetkną,awtedyzacho-
dziproceswzajemnegounicestwienia(anihilacji).Metaforycznieilustruje
tokonfliktowośćrosyjskiegopierwowzorueurazjatyzmuwodniesieniudo
jegopolskiegoantymateryjnegopobłysku.
Trzydzieścilattemu,kiedywydawałemswojepierwszepraceoRosji:
Wielkoruskiszowinizmwświetleteoriikontynuacji(ISPPAN,Warszawa
1991)orazTradycjonalizm,kolektywizm,despotyzm(ISPPAN,Warszawa
1991),żywiłem–napodstawielektur,aleteżwłasnegodoświadczenia–
przekonanie,żePolskaiRosjatodwieodrębnekultury,przynależącedo
odmiennychkręgówcywilizacyjnych.Przywołującsłowaświadkawie-
kopomnychsukcesóworężnychRzeczpospolitejwwojniezRosjąwla-
tach1610–1612,SamuelaMaskiewicza,odespotyzmieibarbarzyństwie
Moskowii,utwierdzałemsięwpoczuciu,żePolska–dziedzic,narówni
zEuropąZachodniąiŚrodkową,antycznejkulturygrecko-rzymskiej–do-
wiodłaowejspadkobierczościtam,gdzietożsamośćcywilizacyjnaoptyma-
lizujesięwpróbieszczytowej:wkonfrontacjiwojennej,wekstremalnym
nzderzeniucywilizacji”.Wmawiałemsobie,żepodczaspolsko-rosyjskiego
starciapodKłuszynemw1610rokuPolakompatronowałduchherosów
antyku–Miltiadesa,Leonidasa,AleksandraWielkiegoczyJuliuszaCeza-
ra,którzygromilimniejszymisiłamiprzytłaczająceliczebniebarbarzyńskie
mrowie.Iżeduchtenodpierairozpraszawyjącątłuszczęzbrojnądlatego,
żeemanujązeńcnotynaszejzachodniejcywilizacji.Przedewszystkimpo-
czuciewolnościiwrogośćorazpogardadlapędzonychbatogiemdoboju
wrażychhord(jakperscywojowieAchemenidów;jakczerwonoarmiści,na
powrótzapędzaninapolewalkiseriamiwplecyprzeznoddziałyzaporowe”
9
