Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1030Protokółdyplomatyczny
37
DopoczątkówXIXwiekuwciążjednakbrakowałojednoznacznychrozwią-
zańprotokólarnychpodkreślającychsuwerennąrównośćpaństw,szczególnie
wobecfaktuuzurpowaniasobieprzezwielkiemocarstwaprawadopierwszeń-
stwa(precedencji)ichprzedstawicielidyplomatycznych(ambasadorów).Na
tymtlecorazczęściejdochodziłodoincydentówisporówmiędzywielkimi
mocarstwami,wyczulonyminapunkcieswegoprestiżuipozycjiwielkomo-
carstwowej.Władcytakichpaństwrościlisobieprawodouprzywilejowanego
traktowaniaswychprzedstawicielidyplomatycznych(ambasadorów)wstosun-
kudoprzedstawicielipaństwmniejszych(Hsłabszych”),wymuszającdlanich
pierwszeństwom.in.podczasuroczystychaudiencjinadworachmonarszych,
orazzastrzegającdlanichm.in.tytułambasadora,podczasgdypozostalinosili
przeważnietytułposłalubministra.Zakwestiamiprotokólarnymikryłysię
nierzadkowzględypolityczne.Stąddużąwagęprzywiązywanodorozbudowu-
jącychsięregułprotokólarnych,któreobokczęstoskostniałych,tradycyjnych
regułceremoniału,nabierałycorazwiększegoznaczenia.Zeszczególnymzro-
zumieniemspotykałysięzestronypaństwoustrojurepublikańskim,zwłaszcza
rosnącychwsiłęStanówZjednoczonychAmeryki.
Jeślichodziosameregułyprotokólarne,ichkształtowaniewiążesięzumac-
nianiemzasadysuwerennejrównościpaństw,którawzakresiesłużbydyplo-
matycznejznalazłapotwierdzeniewtzw.Regulaminiewiedeńskim,przyjętym
nakongresiewiedeńskim19marca1815r.24Uregulowałonprzedewszystkim
konfliktogennąkwestięprecedencji,eliminującnierównetraktowanieprzedsta-
wicielidyplomatycznychpaństw,zwłaszczatychmniejszychisłabszych,którzy
musieliustępowaćmiejscatymsilniejszym(Hmocarstwom”),począwszyodko-
lejnościskładanialistówuwierzytelniającychpoprzezichudziałwuroczystych
audiencjachugłowypaństwa,zajmowaniamiejscazastołem,natrybunieczy
teżworszaku.Regulaminwiedeńskiusystematyzował,podkątemprecedencji,
pozycjęszefówprzedstawicielstwdyplomatycznychpaństw,dzielącichnatrzy
klasy.Dopierwszej,najwyższej,zaliczono:ambasadora,nuncjuszailegata
25
,do
24WjęzykufrancuskimnazwaoryginalnaRéglementsurlerangentrelesagentsdiplomatiques.
Stanowion17.załącznikdoAktukońcowegokongresuwiedeńskiego.Wczęściwstępnej
Regulaminuwskazujesięnagłównymotywprzyjęciategodokumentu,amianowiciechęć
Hzapobieżeniakłopotom(embarras),jakieczęstopojawiałysięijakiemogąjeszczebyć
wywołaneprzezpretensjecodopierwszeństwamiędzyposzczególnymiprzedstawicielami
dyplomatycznymi”.
25Chodziolegatapapieskiego,którytotytułwyszedłpraktyczniezobiegudyplomatycznego.
Dlategolegatpapieski,jakopełniącyobecnieprzeważniemisjereligijne,awięcspecjalny
