Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
subiektywności,doświadczenia,wiedzyiprzedstawiania,atakżerefleksyj-
nespojrzenienametodologięetnograficznychbadańterenowychorazro-
snącynacisknainterdyscyplinarność”.Podejmowanebadanianiemiałyna
celutylkointerpretowanianspołecznychdziałańludzialboodczytywania
kulturowychprzedmiotówczyczynnościjaktekstów,leczraczejeksplo-
racjęsposobów,wjakiewszystkierodzajematerialnychiniematerialnych,
mówionychiwykonywanych(performed)narracjiidyskursówwzajemnie
sięprzeplatająistająsięznaczącewodniesieniudorelacjiipraktykspo-
łecznychorazindywidualnychdoświadczeń”(Pink2009:12,16).Nowy,
XXIwiekprzyniósłniesamowityprzyrostliteraturynatentemat,powstało
wielestudiówszczegółowychipracpraktycznychwykorzystującychmetody
wizualneiodwołującychsiędoróżnychkoncepcjikulturywizualnej,tak-
żewantropologii(np.Ruby2000;Banks2001;Grimshaw2001;ElGuindi
2004;Pink2005;MacDougall2005iwieleinnych).
Punktemodniesieniaiszczególnymntłem”dlategorodzajuprzed-
sięwzięćjestwięcrozmaicierozumianakulturawizualna.Kłopotjednak
wtym,żetopojęciejestnadalproblematyczne1,małoprecyzyjne,uwikłane
wrozmaitekontekstydyscyplinarne,teoretyczneimetodologiczne.Odno-
sząsiędoniegowszelkiewątpliwości,jakiewysuwalibadaczewodniesieniu
doszerokiego,niewartościującegorozumieniakulturyujmowanejwsensie
antropologicznym,np.brakuwyraźnegorozróżnieniamiędzyjejpoziomem
ontologicznym,kiedyjesttraktowanajakorealnyprzedmiotbadań,aepi-
stemologicznym,kiedystajesiękategoriąpoznawczą,analityczną.Inaczej
topojęcierozumielitakżetradycyjnibadaczeczerpiącyinspiracjezdys-
cyplinzajmującychsięareałemsztuki;nadawalimumianowiciewąskie,
wartościującerozumienie,obejmującetylkowytworysztukpięknych,czy-
liograniczalitorozumieniedoartystycznegofragmentukulturyelitarnej
(wysokiej).Ponadtonaszuzusjęzykowyskłaniadorozumieniazakresupo-
jęciavisualculturejakoograniczonegotylkododoświadczeńdostarczanych
namprzezzmysłwzroku;niemapowodu,bypomijaćwtejkwestiirelacje
wielozmysłowe,takistotnewkształtowaniuobrazużyciaspołecznegoikul-
tury.Wreszcie,zperspektywyantropologiikulturywinniśmybyćostrożni
1
Wstosunkowoniedługiejpolskiejhistoriiużywaniapojęciankulturawizualna”
obokniegofunkcjonujątakże:kulturawizualności,wizualność,kulturaobrazu,
ikonosfera-możnajetraktować,mimoróżnychzastrzeżeń,synonimicznie;wydaje
siętolepszymwyjściemodtworzeniakolejnychrozgraniczeń,definicji,hierarchii
itp.Samaodponaddwóchdekadużywampojęciaikonosfera(Piątkowska1994)
wprowadzonegodonaszegodyskursunaukowegoprzezMieczysławaPorębskiego
(Porębski1972:18).
8
