Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
OdniesienieOgniemimieczemdoOrlandaszalonegoiwydobycie
współtworzącychstrukturęutworuSienkiewiczapierwiastkówarios-
tycznychpozwalazarównonaposzerzeniewiedzyotradycjilite-
rackiej,zktórejczerpałautorTrylogii,jakinauchylenie—aprzy-
najmniejosłabienie—dotychczasowejalternatywy:albogeno-
logicznajednorodnośćdziełazacenęredukcjijegorzeczywistej
złożoności,alboamorfizmwielogatunkowości
8
.Równieżforma
poematuAriostastanowibowiem„mieszankęsprzecznychtenden-
cji”,którewłoskipoetapotrafił—jakpiszeErnstRobertCurtius—
pogodzić„zapomocąśrodka,którybyłdaremjegopoetyckiejoso-
bowości:byłanimmagiaironii”
9
.ZdaniemRomanaPollaka,
Wpryzmacietejjedynejwswoimrodzajuariostycznejironiisatyrazatraca
swąostrość,rozwiewasięprzygnębiającysmutek,przemijażalirychłosię
uciszawharmoniiwszystkoogarniającej,watmosferzefantastycznejbaśni
imarzenia
10
.
WproponowanymprzezemnieujęciubaśniowośćTrylogiijawi-
łabysięzatemjakojedenzistotnychskładnikówsynkretycznejca-
łości,którejspójnośćiharmoniaufundowanezostałynaspecyficz-
nejpostawiepodmiotuautorskiego.
Przywołanewtytuleksiążkiokreślenie„eposwguścieAriosta”,
któreStefanŻeromski,mającnauwadzezdolnośćSienkiewicza
dowczuwaniasięwmentalnośćludzidawnychwieków,odniósł
wswychDziennikachbezpośredniododrugiejczęściTrylogii
11
,zpo-
wodzeniemrozciągnąćmożnarównieżnadwapozostałeogniwa
Sienkiewiczowskiegocyklu.Jednaknajlepiejokreślenietoprzystaje
doOgniemimieczemjakodotejpowieściSienkiewicza,któranaj-
więcejzawdzięczalekturzeBeniowskiego—ariostycznegopoematu
---
---
---
---
---
---
--
8
Zob.L.Ludorowski,dz.cyt.,s.90.
9
E.R.Curtius,Literaturaeuropejskaiłacińskieśredniowiecze,przeł.ioprac.
A.Borowski,Kraków1997,s.247.
10
R.Pollak,Wstęp,w:L.Ariosto,Orlandszalony[Wybór],przeł.P.Kochanow-
ski,Wrocław1965(BNII150),s.XXII.
11
S.Żeromski,Dzienniki(Wybór),oprac.J.Kądziela,Wrocław1980(BNI
238),s.363.
9
