Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
48
▪CzęśćI▪
1.Rozpoznawaniekomunikacji.Żywiołikonstrukty
odfałszu,rzeczywistośćodfantomów,epistemeoddoxy;flozofa,jakcałemyśle-
nie,opierasięnatakichdiadycznychrozróżnieniach.Jednakkryteriademarkacji
określające,coodróżniaprawdęodfałszu,rzeczywistośćodzłudzeń,wiedzęod
mniemań,zawszesprawiaływielkietrudności-teoretyczneipraktyczne.Dla
tradycyjnejepistemologiiprocesyprowadzącedowiedzyinteresującebyłyotyle,
oilespodziewanosięwnichodnaleźćzwodnicześcieżkisprowadzającezdro-
gidoepisteme.Wprzebrzmiałejjużterminologiiflozofcznejtakimiprocesami,
czylipoznawaniem,zajmowałasięgnozeologia,epistemologowieskupialisięzaś
najakościludzkiegopoznania.Błędywrezultatachpoznaniabyłyłatwiejszedo
uchwycenianiżmozolnaanalizagnozeologiczna.Przeszkodęwzrozumieniu
iwłaściwymulokowaniuprzyczynułomnościludzkiegopoznaniastanowiło
niedostrzeganiekomunikacjijakoprocesupoznawczegoiuwikłaniaprocesów
poznawczychwdwojakieaprioryczności:biologiczneikulturowe.
Filozofowiepytalioprawdziwośćwiedzy-zgodnośćludzkichprzekonań
oświecieztym,jakiświatjest,orazoźródławiedzyijejgranice.
2
Pytaniaoludzką
wiedzęczyniądiadępodmiot-przedmiotnaturalnymrozróżnieniem;toczłowiek
żywijakieśprzekonaniaozewnętrznejwobecniegorzeczywistości.Relacjapod-
miot-przedmioturastawięcwepistemologiidorangicentralnejrelacjiicentralne-
goproblemu.Nieuwzględnianojednakwdostatecznymstopniu,aczęstowcale,
tego,żewiedzajednostkowazawszejestuwikłanawwiedzęwspólną,zarówno
codoswojejtreści,jakiwartości.Jednostkowypodmiotniejestwiarygodnym
świadkiemżadnegozjawiska-nawetdlasamegosiebie.Człowieksamsobienie-
dowierzaiflniewierzywłasnymoczom”
,dopókiniezgłosiswojegoflodkrycia”
podocenęiosądzbiorowości;tojedenzprzejawówkolizjiaprioribiologicznego
ikulturowego.Tawspólnawiedzanazywanajestróżnie-wiedząobiektywną,
eksteligencjąitp.3
2
TetrzypytaniaKazimierzAjdukiewicz(1983:27)nazwałklasycznymizagadnieniamiteorii
poznania.
3
Autorzyterminufleksteligencja”
,IanStewartiJackCohen(2003:277),wskazującegonaflwspól-
niczeoddziaływaniaumysłuikultury”jejznaczeniewyjaśniająnastępująco:fl[P]odstawową,we-
wnętrznącechąludzkiegomózgu/umysłujestinteligencja,którapozwalanamnaprzetwarzanie
złożonychoddziaływańkulturowychinastępnienatworzenieznichczegośnowego.Kulturowym
odpowiednikieminteligencjijestcechazewnętrzna,którązkoniecznościnazwiemyeksteligencją.[ł]
Eksteligencjajestcałością«kapitałukulturowego»dostępnegonamwpostacilegendplemiennych,
folkloru,opowieścidladzieci,książek,taśmwideo,płytkompaktowychitp.Eksteligencjazaśniejest
jedyniesprawąrejestrowania.Inteligencjaposzczególnychjednostekpozwalaimnietylkonadostęp
doskumulowanegozasobueksteligencji,alerównieżnawzbogacaniegolubzmienianie.Mnóstwo
osóbomawiałotenrodzajoddziaływania,używającterminów,takichjak«TrzeciŚwiat»Poppera,
«noősfera»TeilhardadeChardinczy«ewolucjaekstrasomatyczna»Medawara.Jaknamsięzdaje,
naszepojęcieeksteligencjiróżnisięodpozostałychujęć,atakżeodogólnegookreślenia«kultura»,
ponieważpatrzymynawpływyzewnętrznezpunktuwidzeniakażdejwspółdziałającejjednostki”
.
