Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
17
Jegoinnowatorskiepróbytechnologiibyływynikiemłączeniabadańzzakresu
różnychdziedzinnauki.Przytymposzukującynietylkonowychrozwiązań(typowadla
innowatorówzasadainnegozastosowania),aleiwiedzydlaniejsamej,geniuszkreatyw-
ności,paradoksalnieobjawiasięrównieżprzezto,coniezostałozrobione-porzucone
obrazy,zaprojektowanewynalazki,zaplanowaneeksperymenty,niezrealizowanetrak-
tatynaukowe.IsaacsonokreślatenparadoksoksymoronemBniedokończonejperfek-
cji”,boniedokończeniewynikazcelu,abydziełopoprawiaćwmiarępostępuwiedzy.
Otoarscreationiswdziałaniu,któretakczyinaczejprzekształcarzeczywistość,tyle
żeprzedsiebie-wielezprojektówtechnicznychzrealizowanychkilkasetlatpóźniej
jesttegopotocznymprzykładem.
DoLeonardajakoczłowiekanajbardziejprzybliżająnasniejegoarcydziełaczypro-
jektywynalazków,leczowezapisywanepismemlustrzanymkajety(zibaldoni)4,poka-
zującenamsamoukaonieopanowanejciekawości,fenomenalnymzmyśleobserwacji
iwyobraźniprzestrzennej,którywolałeksperymentowaćniżstudiowaćcudzeksięgi.
DaVinciniebyłnadludzkointeligentny,słaboradziłsobiezrachunkamialgebryiaryt-
metyki,niemiałtalentudonaukijęzykówobcych,częstosięrozpraszał,wpadałwma-
nieidziwactwa.BPozostawionenotatkiirysunkisąoknem,przezktóremożemyzaj-
rzećdojegorozgorączkowanego,obsesyjnego,pełnegoinwencji,aczasemosiągają-
cegoszczytyeuforiiumysłu.GdybymłodydaVinciżyłwspółcześnie,bardzomożliwe,
żeotrzymałbyreceptęnalekiłagodzącezaburzenianastrojuitrudnościzkoncentra-
cją”5.Byłtowięctenrodzajgeniuszuwszechstronnościdostępnyludziomciekawskim
ipomysłowym,mającymteżodwagędołamaniaschematówcharakteryzującąekspery-
mentatorów,nastawionychnasamodzielneodkrywanieiwiedzęsprawdzonąwdoświad-
czeniunajlepiejwłasnym,anienaabstrakcyjnekombinacjezastanychteorii.Jednak
pismaLeonarda,bezcenneźródłodlabadaczyśledzącychjegoewolucjęjakonaukowca
itwórcy,skłaniajądowynajdywaniaschematu.Jestwtymracja,boisammistrztaką
heurezęstosowałprzezmetodęanalogiiiodkrywaniawzorców,naktórychbazowały
jegopróbywformułowaniuwłasnychświato-obrazów;Btointerdyscyplinarnemyślenie
iposzukiwaniestrukturalnychpodobieństwbyłojegoznakiemrozpoznawczym-tym,
couczyniłoartystępionieremnaukowegohumanizmuiuosobieniemrenesansowych
ideałów”6.Możemytęheurezęująćwzwrotnymsprzężeniusztukiibadańnaukowych,
costanowipunktwyjściarenesansowej(wgenezieifilozofii)ideinaukowegohuma-
nizmu.
Naukowyhumanizm
ZajegoalegorięuważasięLeonardowskąwersjęCzłowiekawitruwiańskiego–
mamytumodusart&scienceitranswersalnystylmyślowy,którykulminujewideisym-
biozymakrokosmosuprzyrodyimikrokosmosuczłowieka.Wtymrysunkuilustrująto
szczególniegeometrycznewizualizacjeproporcji,harmoniiiruchu(zmiany),aogól-
nietraktowaniesztukijakonaukiinaodwrót;artystanieoddzielałpraktykiiteorii
malarstwaodrównoległychbadańnadoptyką,mechanikąruchu,anatomią,geologią,
botaniką,topologią,geometrią,hydrodynamiką.Dotakiegomodusuwiązaniadziedzi-
nowegodochodziteżodstronymuzyki;łączenieimprowizacyjnejgryzmetodąmalar-
4Mamyjedzisiajwformachkilkudziesięciukodeksówimanuskryptówprzechowywanychwmuzeachizbio-
rachprywatnychweWłoszech,Francji,Hiszpanii,WielkiejBrytaniiiStanachZjednoczonych.Najbardziej
znanetoKodeksAtlantycki(obecniewzbiorachBibliotekiAmbrozjańskiejwMediolanie),KodeksArundel
zBibliotekiBrytyjskiej,KodeksLeicester(jedynyskompilowanyprzezsamegoLeonarda)należącydokolekcji
BillaGatesaiManuskryptParyskiB-zawierającynajwcześniejszenotatnikizzakresuinżynierii(wtym
rysunkiłodzipodwodnych,działparowychiplanymiastaidealnego).Zob.tamże,s.172in.
5Tamże,s.34
6Tamże,s.565.
