Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.Własność
23
rzeczowych(np.maszyn,ziemi,budynkówiśrodkówfinansowych)orazpracy,nie
sązazwyczajwpełnitransferowalne,(2)wpływnazarządzaniespółdzielniąniejest
bezpośredniopowiązanyzwielkościąwniesionychudziałów.
Własnośćmożewystępowaćwróżnychformachinstytucjonalno-prawnych.
Przykładowo–własnośćprywatnamożebyćformalniewłasnościąpojedynczych
osób,rodzin,firmorazinstytucji,alemożeteżbyćwłasnościązbiorową(grupową),
tzn.występowaćwpostaciróżnegotypuspółek.Jeślichodziospółki,to–zależnie
odprzyjętegokryterium–możnawyodrębnićkilkaichgrupczyteżkategorii.
Zpunktuwidzeniaodpowiedzialnościmajątkowejwspólnikówmożnanp.wyróżnić:
(1)spółkiznieograniczonąodpowiedzialnością,wktórychposzczególniwspól-
nicyodpowiadajązazobowiązaniaspółkinietylkowniesionymidoniejudziałami,
aletakżecałymswoimmajątkiem,oraz(2)spółkizograniczonąodpowiedzial-
nością(wskrócie:spółkizo.o.),wktórychposzczególniwspólnicyodpowiadająza
zobowiązaniaspółkitylkodowysokościswychudziałówwspółce.Formęmieszaną
(pośrednią)stanowiąztegopunktuwidzeniatzw.spółkikomandytowe,wktórych
opróczwspólnikówponoszącychzasadnicząinajczęściejnieograniczonąod-
powiedzialnośćzajejzobowiązaniawystępujątakżewspólnicyzograniczoną
odpowiedzialnością.Posługującsięniecoinnymikryteriami,możnapodzielićspółki
na:spółkicywilne(tworzonewoparciuokodekscywilny)ispółkiprawa
handlowego(tworzonewoparciuokodekshandlowy).Tedrugiedzieląsięna:
osobowe,przytworzeniuktórycheksponujesięwumowieskładosobowy,oraz
kapitałowe,wktórycheksponujesięzkoleikapitałspółkiwformieudziałów(spółki
zo.o.)lubakcji(spółkiakcyjne).Spółkaakcyjna,zwanaczęsto(zwłaszcza
wStanachZjednoczonych)korporacją,jestrównieżspółkązograniczonąod-
powiedzialnościąwtymsensie,żeodpowiedzialnośćposzczególnychudziałowców
zajejzobowiązaniajestograniczonatylkodowysokościichudziałów,aleod
typowychspółekzo.o.spółkaakcyjnaróżnisięm.in.tym,żerozprowadza(emituje)
swojeudziałykapitałowewformieakcji,czylipapierówwartościowych,których
nabywcy(akcjonariusze)dysponująprawemdogłosunawalnychzgromadzeniach
akcjonariuszy(zazwyczajproporcjonalniedoliczbyposiadanychakcji)orazprawem
douczestnictwawpodzialeczęścizyskówspółkiwpostacidywidend
4
.Wpraktyce
polskiejspółkiosoboweobejmująspółkikomandytoweitzw.spółkijawne(którepod
względemprawnymsązbliżonedospółekcywilnych,przyczymwobydwu
przypadkachsątowzasadziespółkiznieograniczonąodpowiedzialnością),spółki
kapitałowezaśtospółkizograniczonąodpowiedzialnościąorazspółkiakcyjne.
Występująrównieżspółkiprywatnezdużymiudziałamiskarbupaństwa,spółki
zudziałemkapitałuzagranicznego,wtymtzw.wspólneprzedsięwzięcia(joint-
-ventures),spółkicałkowiciezagraniczneitp.Zróżnicowaniewpraktyceform
instytucjonalno-prawnychodnosisięrównieżdowłasnościpublicznejorazwłasno-
ścispółdzielczej.
4
SzerszącharakterystykęróżnegotypuspółekprezentujemywrozdzialeVII.
