Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1010Myślenieekonomiczneiracjonalnewybory
Tabela1.1.cd.
Założenie
danych
ispójnych
preferencji
Modelzakładanieograniczonośćludzkichpotrzebuprawdopodobniają-
ciągłewystępowanieproblemurzadkości.Dziękizałożeniuspójnego
porządkupreferencji(tj.porządkuspełniającegowarunkiprzechodniości)
możliwejestwyprowadzenieniesprzecznychwniosków.Zauważone
wtokuanalizyzmianyzachowańhomooeconomicusamogązostaćtym
samympowiązanezezmianamidokonującymisięwograniczeniach/kosz-
tach,aniezewentualnymizmianamiwsystemiejegopreferencji.
Założenie
racjonalności
Każdajednostkaoceniadostępnejejalternatywnedziałaniaikalkuluje
związaneznimikosztyikorzyści,anastępniewybierasposób,któryprzy-
nosijejnajwiększąrelatywnąkorzyść.Zakładając,żepodmiotjestjed-
nostkąracjonalną,możemyprzewidzieć,jakbędąwyglądaćjegoreakcje
nazmianywograniczeniach,zktórymijestkonfrontowany,izmianywre-
latywnychkosztachposzczególnychdziałań.Niemożliwejestnatomiast
przewidzeniezachowańjednosteknieracjonalnych.
Założenie
reprezentatyw-
nejjednostki
Korzystajączmodelu,możemyanalizowaćzachowaniaracjonalnych
podmiotówisformułowaćtzw.prawaekonomiczne.Prawaekonomicz-
newskazująnaregularnośćpewnychreakcji;np.zregułyobniżenie
cenyskłaniakonsumentówdozwiększeniazakupywanejilościtowaru
(tzw.prawopopytu).Przyjęcieprawekonomicznychnieupoważniado
stwierdzenia,żekażdypodmiotwkażdejsytuacjizachowujesięzgodnie
znimi.Pojedynczezachowaniasprzecznezesformułowanymiregułami
niepodważająjednakzasadnościipoprawnościsformułowanychreguł.
Założenie
metodologicz-
nego
indywidualizmu
Fundamentemspołecznychdziałańjednostkimaksymalizującewłasne
korzyści.Wszystkiecechygrupspołecznych,gospodarstwdomowych,
rodzin,organizacji,społeczeństwajakocałościwyprowadzićmożna
zcech
isystemówpreferencjijednostektworzącychtegrupy.Społeczneoto-
czenie
niestanowinadrzędnejwobecjednostki,obiektywnejiniezależnej
rzeczywistości.Przyjęciezałożeniametodologicznegoindywidualizmu
uzasadniarównieżtraktowanieorganizacji(np.przedsiębiorstw,szpitali,
gospodarstwdomowych,państwa)jakopodmiotówdziałającychipodej-
mującychdecyzje,chociażstanowiąonezbiórinterakcjizachowańwielu
różnychosób.Spełnionymusibyćjednakwarunekkompatybilnościcech
organizacji,cechjednostektworzącychorazsystemubodźców,jakimi
kierująsięorganizacjaijednostkitworzące.
13
Opisanewtabelizałożeniaczyniązmodeluhomooeconomicusamodelzamknięty,
któregozadaniemniejestwyjaśnieniezachowańkażdegopojedynczegoczłowieka
wkażdejmożliwejsytuacji,leczwskazaniepewnychprawidłowościwzachowaniach
ludzikonfrontowanychzróżnymizmieniającymisięograniczeniami.Modelhomo
oeconomicusaniepodejmujesięnatomiastwyjaśnieniasamegoprocesukształtowa-
niasiępreferencjiludzkichiprocesówprzetwarzaniapozyskanychprzezczłowieka