Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
NowypragmatyzmGrzegorzaW
.Kołodki–alternatywaczyuzupełnienie
35
–krajach,regionach,gałęziachitp.Zjednejstrony,badaniatesąopartenateorii
ekonomii(któratworzyichramymetodologiczne)iwykorzystująnarzędziaopraco-
wanewramachtejteorii,zdrugiejzaśpozwalająpotwierdzićlubobalićzałożenia
samejteorii.
Wostatnichlatachdośćpowszechnestajesiętwierdzenie,żezbudowanana
takichpodstawachekonomianieodpowiadawyzwaniom,zktórymiludzkośćma
obecniedoczynieniawprocesiegospodarowania.Przekonująceświadectwakryzysu
współczesnejekonomiito,zjednejstrony,jejewidentnazawodnośćwprognozowaniu
ważnychzdarzeńgospodarczych,zdrugiejzaś–wielokrotnieobserwowananiewielka
efektywnośćjejzaleceń.Najjaskrawszymprzykłademzawodnościprognozowania
stałsięświatowykryzysfinansowyzlat2007–2009.Jaknaironię,rozpocząłsięon
niedługopotym,jakprzedstawicieleekonomiigłównegonurtustwierdzilidefini-
tywnerozwiązanieproblemuzapobieganiadepresjomekonomicznym(Lucas2003).
Przykładówzawodnościzaleceńteoriiekonomiirównieżniebrakuje.Wystarczy
wspomniećoczęstopotwierdzanejnieefektywnościzaleceńmakroekonomicznych
określanychjakoHkonsensuswaszyngtoński”,którenapoczątkulat90.ubiegłego
wiekuusilnienarzucałykrajompostsocjalistycznymmiędzynarodoweorganizacje
gospodarczeifinansowe.
Zadaniemnaukowcówniemożebyćjedyniekonstatowaniefaktuzawodności
współczesnejekonomii.Ważniejsze,choćbardziejskomplikowane,jestwyjaśnienie
przyczynjejkryzysu.Jednązpróbtegorodzaju,azarazemprzykłademheterodok-
syjnego(nieortodoksyjnego)podejściadoekonomii,jestkoncepcjanowegopragma-
tyzmuGrzegorzaW
.Kołodki(2008;2013).
Kołodkopodajewwątpliwośćtworzenieteoriiekonomiinawzóripodo-
bieństwoteoriinaukprzyrodniczych,czylinapodstawieaksjomatówiwywodów
logicznychzszerokimzastosowaniemmatematyki2.Przedmiotemjegokrytykijest
m.in.upraszczającycharaktertychzałożeń(aksjomatów),któredotyczązachowań
ludzkich,będącychpodstawąeconomics.Sąwśródnichkonstrukcjeteoretyczne
wykorzystywaneprzezwspółczesnąteorięekonomiidocharakteryzowaniazacho-
wańzarównoindywidualnych,jakispołecznych.OtychpierwszychpiszeKołodko:
Hłtrzyfundamentalnezałożenia[ortodoksyjnej]ekonomiisąuproszczeniemalbo
teżwyrażająbardziejnasze–ekonomistów–życzeniaaniżelirzeczywistość.Tetrzy
fundamentyto:
•paradygmatmaksymalizacjibogactwajakosiłynapędowejgospodarki,
•twierdzenie,żeracjonalnośćjestpodstawąpodejmowaniadecyzjigospodar-
czych,
•przekonanie,żerynekzeswoimmechanizmemsamoistniezapewniaefektyw-
nośćgospodarowania”(Kołodko2008,84–85).
2Takiewątpliwościbyłyformułowaneoddawna.A.PigoujużwpierwszejpołowieXXwie-
kudopuszczałistnienieHczystejteoriiekonomicznej”,alemiałdoniejdośćironicznystosunek.
Pisał:HPrzeciwieństwemtejczystejnaukijestekonomiarealistyczna,którajestskupionanaświecie
znanymzdoświadczeńiwżadnymwypadkuniezajmujesiębadaniemdziałalnościgospodarczej
aniołów”(Pigou1932,5–6).
