Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kategoriaefektywności-problemyinterpretacji
15
Częstodyskusjaodnosisiędopodstawinurtu,zktóregotopojęciepowinnosięwy-
wodzić,cowiążesięzrozwojemieksponowaniemróżnychwymiarówkategoriiefek-
tywności.Jedniautorzypreferująpodejścieprakseologiczneizwiązaneznimpojęcie
sprawności(efficiency),natomiastinniuwzględniajądefinicjęefektywnościwprowadzo-
nąprzezP.Druckera,rozumianąwjejdualnymznaczeniujakowypadkowąsprawności
iskuteczności(effectiveness),innychwreszcieabsorbujewcorazwiększymstopniuefek-
tywnośćwujęciustrategiczno-organizacyjnymiprocesowym(efektywnośćorganizacyjna
-organizationaleffectiveness,organizationalperformance)itp.Taostatniastanowijeden
zgłównychproblemówbadawczychwramachteoriizarządzania.
Należypodkreślić,żezałożeniaoraztreśćizakreskażdegowymiaruefektywności
dotyczącychróżnychsferdziałalnościgospodarczychewoluująwczasie,wśladzaroz-
wojemteoriiipraktykiorazeksponowaniemzmieniającychsięoczekiwańisystemów
wartości.Dotyczytotakżebadaniaefektywnościwodniesieniudodynamicznegorozwoju
logistykiizarządzaniałańcuchemdostaw,wskazującegom.in.naprzejawyzarządczych
orazrynkowychprzewartościowańwkoncepcjiefektywności,atymsamymnakoniecz-
nośćinterdyscyplinarnegoiwielowymiarowegopodejścia(np.wramachefektywności
zarządzaniaczyzarządzaniaefektywnościąperformancemanagement),adekwatnegodo
zmieniającychsiępotrzebiwyzwańprzedmiotubadań.Wodniesieniudoszczegółowego
ujęciaitraktowaniaefektywności,opartegonaokreślonymzałożeniunależydążyćdo
sprecyzowania,ojakiwymiarikoncepcjęefektywnościchodzi.
Zasygnalizowaneproblemydotycząceniejednoznacznegotraktowaniawpolskiej
literaturzesamegopojęciaefektywnościorazjegopojemnościmerytorycznejwynikają
wpewnejmierzeztego,żetakieterminy,jak:efficiency,effectiveness,performance,effect,
outcomeiinnetłumaczonesąnajęzykpolskidośćróżnie.Pojęcieeffectivenesstłumaczo-
nejestjakoefektywność,skuteczność,anawetjakosprawność,gdyżsamosłowoeffect
możeoznaczaćwjęzykupolskimzarównorealizacjęcelów,wynikiskutek.Niekiedy
przyjmujesięuproszczonąinterpretację,żeefficiencynależytłumaczyćjako„efektyw-
ność”,natomiasteffectivenessjako„skuteczność”.
Wświetlezaprezentowanychdefinicjiiinterpretacjipojęciaefektywnościmożna
iwartopodjąćpróbęsformułowaniapodstawowychwłaściwościefektywności,wrozu-
Tablica1.1.Wybranedefinicje/interpretacjepojęciaefektywność
H.Emerson(1913),
P.Drucker(1976)
T.Beckman
(1959)
J.Zieleniewski
(1974)
Autor/rok
Zaklasycznymożnauznaćdualnysposóbujmowaniaefektywnościjakoprzejaw
skutecznościisprawności:„efektywnośćjestwłaściwąrzeczą(skuteczność)
robionąwewłaściwysposób(sprawność)”
Efektywnośćstanowipojęciewyrażającemiaręzrealizowaniazasadyracjonalnego
gospodarowania,odzwierciedlającerelacjemiędzycałkowityminakładami
aefektami
Efektywnośćtoilościowacechadziałania,odzwierciedlasięwrelacjiefektów
użytkowychuzyskanychwpewnymczasieizmierzającychdozaspokojenia
potrzebodbiorcy(…)oraznakładów(zasobów)koniecznychdoosiągnięciatego
efektuponiesionychwpewnymczasie
Definicje/interpretacjeefektywności
