Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Podstawybizantyjskiejkultury–edukacjainauka
49
Malalasniepodajedokładnejdaty,alezakładasię,żeedyktzostałwydanypo
527r.,przypuszczalniewroku529,bowtymczasiesprawowałurządwAtenachkonsul
imieniemDecjuszwspomnianywtymkontekścieprzezMalalasa(ejusdemDeciisub
Consulatu)
33
.WinnymmiejscutenostatnipisałoDwielkichprześladowaniachGreków”,
podająckilkanazwiskidodając,żeDwywołałotowielkistrach”
34
.Powodembyłoto,że
DCesarzzadekretował,iżci,którzypozostająprzygreckich(tj.pogańskich)wierzeniach,
niepowinnipełnićżadnegozpublicznychurzędów,podczasgdyinni,pozostającyprzy
herezjach,powinnibyćwydalenizImperiumRzymskiegopodaniuimtrzechmiesięcy
naprzyjęcieprawdziwejwiary(tresmenseslicentia,siquiperidtempusfdemorthodoxam
amplecterentur).Którytoedyktpowinienbyćogłoszonywewszystkichprowincjonalnych
(dosł.dalszych-extraneis)miastach”
35
.PrześladowaniapotwierdzaProkopiusz,pisząc,
żecesarzDzacząłprześladowaćtakzwanychGreków,którychpoddawałtorturomipoz-
bawiałmajątku”
36
.
W533r.Justynianzakazałniechrześcijanomiprzedstawicielomwszystkich
ówczesnychzbiorowościheretyckichnauczanianatereniecałegoimperium.Topostano-
wienie,któreznalazłoodbiciewzestawiejegopraw,dotyczyłonietylkonauczycieli,lecz
takżeurzędówiwyższychfunkcjiwojskowych:DChcemyrozszerzyćprawo[ś]przeciw
wszystkimpozostałymjeszczeherezjom[ś]takżewobecpoganiSamarytan[wrozu-
mieniuJustynianaŻydów-WńLń][ś]ponieważpowodujązłenastępstwa.Niepowinni
miećwpływuanicieszyćsięjakimkolwiekszacunkiem,anidziałaćjakonauczycielejakie-
gokolwiekprzedmiotu,gdyżpociągająkubłędomumysłyludziprostychiwtensposób
kierująnieświadomychpośródnichwsposóbprzeciwnydonieskalanejiprawdziwej
ortodoksyjnejwiary;dlategoprzyzwalamynanauczanieiprzyjmowaniepublicznych
poborówtylkowyznawcomortodoksyjnejwiary”
37
.
ZamknięcieAkademiiAteńskiejprzezJustynianabyłooczywistymaktemdyskrymi-
nacjiuczonychzewzględunareligię.Odtądbędąonipilniezważali,bynienarazićsięna
podejrzenie,żeposzukującnowychdrógwnauce,odchodząodpryncypiówwiary.Jeszcze
kilkasetlatpóźniejMichałPselloszastrzegałsię:Dzajmowałemsię[ś]wszystkimidziedzi-
namiwiedzyinieużyłemdlazłychcelówżadnejztychnauk,którychzabroniliDoktorzy
Kościoła”
38
.
Wczasach,gdyBizancjumzaczęłyzagrażaćinwazjezewnętrzne-zwłaszczaarab-
skielat629-644ipo740r.
39
-zyskiwałanaznaczeniukościelnaDkonkurentka”Pandidak-
terionu:SzkołaPatriarchalna-PatriarchikeSkole,wzmacniającswąpozycjęprzeznastępne
stulecia.DWydajesię,żeSzkołaPatriarchalnazdominowałascenęoświatowąwKonstan-
tynopoludo1204roku.Niebyłowjejprogramiefilozofiiiniejestpewne,wjakimstopniu
nauczanotejdyscyplinynazajęciachświeckich”
40
.
33
34
35
Ibid.
Ibid.,liberXVIII,ust.184,s.449.
Ibid.
36
ProkopiuszzCezarei,Historiasekretna,tłum.,wstępiprzyp.A.Konarek,Warszawa1977,s.85.
37
Cyt.za:J.Hannam,TheEmperorJustinian)sClosureoftheSchoolofAthens,zob.JCSA.
38
M.Psellos,Kronika,ks.VI,11,s.159.
39
Zob.ByzantiumandtheArabs.TheEncounterofCivilizationsfromSixthtoMid-EighthCentury,ed.T
.Wolińska,
P
.Filipczak,DByzantinaLodziensia”,t.XXII,Łódź1997.
40
C.Mango,HistoriaBizancjum,s.145.
