Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
1.Regionekonomicznyijegorolawglobalizującejsięgospodarce
tj.bulionizmu,występujeistotnezjawiskootwieraniasięośrodkacentralnegoregio-
nu.Niejesttojużzamkniętyukład,aleokreślonastrukturaspołeczno-gospodarcza,
odgrywającacorazwiększąrolęwkształtowaniurelacjispołeczno-ekonomicznych
wregionie21.Wgospodarceprzemysłowejzwiązkimiędzymiastemiotaczającym
jeobszarembyłystosunkowosilne.Regiondostarczałmiastu22prostychzasobów,
tj.:niewykwalifikowanejsiłyroboczej,produktówżywnościowych,surowcówdla
przedsiębiorstwprodukcyjnychibudowlanych.Wzamianmiastodawałodochody
zpracy,przetworzoneproduktyorazusługiwyższegorzędu(jakochronazdrowia,
kultura,szkolnictwowyższeitd.).Otoczenieregionalnebyłozjednejstronyzdomi-
nowaneprzezmiasto,któreeksploatowałojegozasobynapotrzebyswojejgospo-
darki,alezdrugiejstanowiłopodstawęjegofunkcjonowania(rys.1).
Wgospodarceinformacyjnejzwiązkimiędzymetropoliąiregionemulegają
osłabieniu.Zasobywystępującewotoczeniuregionalnymstająsięjużniewystar-
czającedorozwojumetropolii.Wzwiązkuztymrolazapleczazostajeograniczona
dodostarczania:wykwalifikowanejsiłyroboczej(któranajczęściejkształciłasię
wtymmieście)orazzasobówśrodowiska:wodypitnej,przestrzenirekreacyjnejitd.
Zdrugiejstronywspółczesnyregionekonomicznyodbieracorazsilniejszenegatyw-
neimpulsy,płynącezestronymetropolii23.Tańsze,położonedalejodcentrumtere-
nystająsięatrakcyjnezewzględunamożliwośćrozwojuniepożądanejwmieście
infrastrukturytechnicznej(np.składowiskodpadów),infrastrukturytransportowej
iprzesyłowej,lokalizacjicentrówdystrybucyjnychoraztradycyjnychzasobo-ipra-
cochłonnychbranżdziałalnościprodukcyjnej,atakżebudownictwamieszkaniowe-
goirekreacyjnego.
Donowychtrendówwkształtowaniusięośrodkówosadniczych,wskazanych
jużwpołowieXXwieku,zaliczyćnależyrównieżm.in.24:
–
intensyfikacjęprocesuurbanizacjiwskalicałegoświata,
–
koncentracjęmiastnaobszarachsłaborozwiniętych(wodróżnieniuoddzie-
więtnastowiecznychprocesów,gdziemiastorozwijałosięnaobszarachwysoko
rozwiniętych),
–
pojawieniesięnowychformurbanizacji,np.wielkichmetropolii(tzw.megalo-
polis).
21A.Wallis,Socjologiaprzestrzeni,NiezależnaOficynaWydawnicza,Warszawa1990,s.167.
22„Miastowodróżnieniuodwsi,którejjednorodnośćpowiązanazzajęciamirolniczymijestłatwo
uchwytna,mabardzoróżnorodny,wielostronnierozbudowanycharaktergospodarczy,funkcjonalny
ifizjonomiczny.Strukturęzawodowąludnościmiejskiejcharakteryzujebogactworóżnychzawodów”.
M.Kiełczewska-Zaleska,Geografiaosadnictwa,PWN,Warszawa1972,s.107-110.Zob.teżA.Ha-
rańczyk,MiastaPolskiwprocesieglobalizacjigospodarki,WydawnictwoNaukowePWN,Warszawa
1998,s.10-21i47-56.
23M.Smętkowski,Nowerelacjemiędzymetropoliąiregionemwgospodarceinformacyjnej,[w:]
StudiaRegionalneiLokalnenr4(7)2001,EuropejskiInstytutRozwojuRegionalnegoiLokalnegoUW,
Warszawa2001,s.90-91.
24P.George,Miasto,PWN,Warszawa1956.SzerzejA.Majer:MiastaAmeryki–kryzysipolityka
odnowy,KomitetPrzestrzennegoZagospodarowaniaKrajuPAN,Studiat.CVII,Warszawa1999.
