Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Defnicjaregionuekonomicznegoijegomiejscewglobalnejprzestrzeni...
19
Konsekwencjąnierównomiernegorozmieszczeniazasobówidziałalnościgo-
spodarczejnaterytoriumkrajusąróżnicewpoziomieidynamicerozwojuregionów.
Kryteriumstanuzasobówpozwalawyróżnić15:
–
regionyrozwinięteirozwijającesię,gdziewszystkiezasobysąwykorzystywane
efektywnie,
–
regionyopóźnione,gdzieczęśćzasobówzostajeniewykorzystanalubwykorzy-
stanietychzasobówjestnieracjonalne.
Zewzględunadynamikęprocesówrozwojowychpierwszaztychgrupdzieli
sięna:regionyrozwijającesiędynamicznieiharmonijnie,regionydysponującewa-
runkamidoprzyspieszeniawzrostuorazregionywymagającerozwoju.Natomiast
wdrugiejgrupiewyodrębniasiędwatypyregionów:nierozwinięteidepresyjne16.
Typologiętęmożnarozbudować,wprowadzającdorozważańdodatkowekryteria
jakościowe,pozwalająceokreślićspecyfikędanegoregionu17.Czynnośćtamasłu-
żyćnietylkocelompoznawczym,aleprzedewszystkimpraktycznym.Zidentyfiko-
waniesytuacjikonkretnegoregionu,jegotrudnościiszans,umożliwiadobórodpo-
wiednich,efektywnychmetoddalszegooddziaływanianarozwójdanegoregionu.
ZmieniającasięzasadniczooddwóchdekadsytuacjaEuropyiświatawymusza
pewnąkorektędefinicjiregionu,którynależyrozpatrywaćjednocześniewkatego-
riach:otoczenia,rynku,funkcjiipotencjału18.Wynikatozfaktu,żeregionstanowi
otoczeniedlażycialudziorazfunkcjonowaniainstytucjiipodmiotówgospodar-
czych.Jegospecyficznecechydecydująrównocześnieostopniukonkurencyjności
ipoziomieinnowacyjnościitworząklimatdladziałalnościgospodarczej.Jakorynek
zależyonodczynnikówdemograficznych,siłybazyekonomicznej,wysokościpro-
dukturegionalnego,dochodówpieniężnych,stopniakoncentracjikapitału.Każdy
regiondysponujetakżeokreślonympotencjałem,stanowiącymsumęwszystkich
potencjałówcząstkowych:ekonomicznego,ekologicznego,intelektualnego,kultu-
rowegoiinstytucjonalnego.Wzależnościodsiłyistopniawykorzystaniawymie-
nionychpotencjałówregionznajdujesięwróżnymstadiumprocesurozwoju19.Uję-
ciefunkcjonalneregionuuwydatniarangęośrodkacentralnego(najczęściejmiasta)
isiłęjegopolaryzacji20.Wartopodkreślić,iżodpoczątkuformowaniasięgospodarki
rynkowej,czylijużwokresiemerkantylizmu,awłaściwiejegopierwszejformy,
15S.Korenik,RozwójregionuekonomicznegonaprzykładzieDolnegoŚląska,PraceNaukowe
AkademiiEkonomicznejnr818,WydawnictwoAkademiiEkonomicznejweWrocławiu,Wrocław
1999,s.13.
16Zob.B.Winiarski,Politykaregionalna,PWE,Warszawa1976,s.175-187.
17Zob.J.Leśniak,Planowanieprzestrzenne,PWN,Warszawa1985,s.279.
18A.Klasik,Dużewojewództwosamorządowe:graorozwójregionalny,[w:]Związkipolityki
gospodarczejzpolitykąregionalną,red.R.Broszkiewicz,PraceNaukoweAkademiiEkonomicznejnr
768,WydawnictwoAkademiiEkonomicznejweWrocławiu,Wrocław1997,s.127.
19Tamże,s.127.
20Zob.J.Komalski,Teoriarozwojuregionalnegowświetlekoncepcjiszwedzkich,KomitetPrze-
strzennegoZagospodarowaniaKrajuPAN,Warszawa1981,s.33-34.
