Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Źródłarywalizacjiopotęgę:człowiek,państwo,strukturasystemumiędzynarodowego
25
wobronę.Rozmiarliteraturypoświęconejtemuzagadnieniuwymuszaselekcję
wątkównajistotniejszych,awichobszarzewybórnajbardziejcharakterystycznych
inajbardziejważnychstanowisk.
Realizmbyłodpowstaniaładuwestfalskiegodominującymmodeleminterpre-
tacjipolitykimiędzynarodowejwEuropiekontynentalnej.Przezwiekizwolennicy
alternatywnychpodejśćniezyskaliwiększegowpływu,pozakrótkimokresempo-
pularnościidealistycznegoliberalizmuwdwudziestoleciumiędzywojennym,który
brutalniezakończyłaklęskasystemuzbiorowegobezpieczeństwaLigiNarodów.
IIwojnaświatowauczyniłazrealizmunowąortodoksjęmyśliostosunkachmiędzy-
narodowych.Niedawnezmaganieznazizmemodebrałowiaręwprawo,apokazało
znaczeniepotęgiwstosunkachmiędzynarodowych.Przesunięciezainteresowańna
stronęrealizmuszczególnieszybkodokonałosięwStanachZjednoczonych,które
porozpadzieeuropejskiejrównowagisił,niemogłydłużejpozostaćwpozycjiob-
serwatoraimusiałystanąćnajednymzbiegunówkształtującegosięładu.John
8
Hertz,GeorgeF.Kennan,WalterLippmanniHansJ.Morgenthaustworzyliszkołę
amerykańskiejRealpolitik.WEuropietymczasemrozwójtegopodejściabyłmniej
dynamiczny,choćFrancjadoczekałasięconajmniejjednegoteoretykarealizmu
światowegoformatu-RaymondaArona.
9
NeoliberałRobertO.Keohane,jedenznajpoważniejszychkrytykówtegopo-
dejścia,przekonuje,żeteoriatajestniezbędnymelementemkażdejanalizymiędzy-
narodowej,nawetjeśliwpewnychobszarachstosunkówmiędzynarodowychjest
onaniezadowalająca.Każdestudiumstosunkówmiędzynarodowychmusi,zdaniem
Keohane’a,poważniezmierzyćsięzrealizmem,nawetjeśliszczególniesłaboradzi
onsobiezzagadnieniamizmianwporządkumiędzynarodowym.
10
2.Źródłarywalizacjiopotęgę:człowiek,państwo,struktura
systemumiędzynarodowego
KennethN.WaltzwprzełomowejpracyMan,theStateandWarzauważa,że
istniejątrzypodstawowepoziomy(images)politykimiędzynarodowej:jednostki,
państwalubsystemy.Dążeniedopotęgimożnazatemanalizowaćnakażdym
11
ztychszczebli,albojegoźródłemjestczłowiek,albopaństwo,albowynikaono
zcharakterusystemumiędzynarodowego.Teoriestosunkówmiędzynarodowych
8
R.O.Keohane,“NeorealismandWorldPolitics”,w:R.O.Keohane(red.),Neorealismandits
Critics,NewYork:ColumbiaUniversityPress,1986,s.9.
9
Por.S.Hoffmann,“AnAmericanSocialScience”,w:Daedalus,Vol.106,No.3,1977,
s.41-60.
10
R.O.Keohane,“TheoryofWorldPolitics...”,op.cit.,s.159.
11
K.N.Waltz,Man,theState,andWar,NewYork:ColumbiaUniversityPress,1959.
