Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Potęgawujęciurealistycznym
MichaelDoylewśródidei,którepozwalająodróżnićrealizmodinnychtradycji
analitycznych,wymienia:sceptycyzmwobecprojektówpokojowegoładumiędzy-
narodowegoiprzekonanie,żepotęgaisiłamilitarnasązasadniczymizmiennymi
decydującymiostaniestosunkówmiędzynarodowych.Realiścisąniewątpliwie
4
lideramibadańnadpotęgąinadwojną.Porządekmiędzynarodowy,ichzdaniem,
tworząprzedewszystkimpaństwa,któresąsuwerennymi,unitarnymiuczestnikami
tegoporządkuidziałająwwarunkachbrakuhierarchiiiwładzyzwierzchniej.
Realiścinazywajątenstananarchiąmiędzynarodową,conieoznaczajednak
chaosu.Uwarunkowanietostawiapaństwawsytuacjiwzajemnegopotencjalnego
zagrożenia,gdziekażdysojuszmacharakterczasowy,akażdeinnepaństwojest
potencjalnymwrogiem.Każdepaństwostajeprzeddylematembezpieczeństwa
-zabezpieczaniewłasnychinteresówjestjedynądrogązapewnieniasobiebezpie-
czeństwa,jednakdbanieosiebieczyniinnepaństwamniejbezpiecznymi.Zdaniem
Vasqueza,realizmmatrzypodstawowezałożenia:popierwsze-państwanarodowe
iichdecydencisąpodmiotamikluczowymidlazrozumieniastosunkówmiędzy-
narodowych,podrugie-istniejewyraźnypodziałmiędzypolitykąwewnętrzną
imiędzynarodową,potrzecie-stosunkimiędzynarodowesązmaganiemopotęgę
ipokój.RobertO.Keohanedorzucadotejlistyzałożenieoracjonalnościuczestni-
ków.Celemdyscyplinyjest,zdaniemrealistów,zrozumieniezjawiskarywalizacji
5
opotęgęorazpodjęciepróbyograniczenianegatywnychefektówpowerpolitics.
6
Realizmnieczynirozróżnieniamiędzypaństwaminadobreizłe,wszystkiemają
tęsamąkwalifikacjęmoralną-chcąmaksymalizowaćswojąpotęgęi/lubbezpie-
czeństwo.InterpretacjazimnejwojnynierozróżniazatemStanówZjednoczonych
iZwiązkuRadzieckiegozpunktuwidzeniaogólnychcelów,obasupermocarstwa
działałyinspirowanetymisamymimotywami.Ponadtorealiścisąkonserwatystami,
wierzą,żeopisanewyżejprawarządzącerzeczywistościąmiędzynarodowąnie
zmieniłysięnaprzestrzeniwieków.
Obokwspólnychzrębów,międzyrealistamijestwieleszczegółowychróżnic,
wefekciektórychichkonkluzjeodnośniedowojnyipokoju,współpracyikon-
fliktu,imperiumorazwspółzależnościróżniąsięzasadniczo.Poniższytekstprzyj-
mujejednakistnieniejednegoparadygmaturealistycznego,doktóregozaliczająsię
różnenurtytzw.realizmuklasycznego,neorealizmuirealizmuneoklasycznego.
7
Ponieważpotęgamadlarealizmucentralneznaczenie,wokółniejtocząsię
wszystkienajważniejszedebatywewnętrzneorazlicznezewnętrznepolemiki.Wy-
dajesię,żekażdetwierdzenie,jakienapisanoopotędzewramachrealizmu,zosta-
łowielokrotnieskomentowane,zakwestionowane,podanewwątpliwośćiwzięte
4
M.Doyle,WaysofWarandPeace,NewYork:Norton&Co.,1997,s.43.
5
R.O.Keohane,“TheoryofWorldPolitics:StructuralRealismandBeyond”,w:R.O.Keohane,
NeorealismandItsCritics,NewYork:ColumbiaUniversityPress,1986,s.164-165.
6
J.A.Vasquez,ThePowerofPowerPolitics...,op.cit.,s.18.
7
Por.J.Czaputowicz,Teoriestosunkówmiędzynarodowych.Krytykaisystematyzacja,Warsza-
wa:WydawnictwoNaukowePWN,2007,s.176.
