Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Wstęp
odpozostałychczynników,nazywanychdalejklasycznymi(zktórychnajważniejsze
tozasobykapitałurzeczowegoorazzasobypracy,któretakżeucieleśniajączęśćzaso-
bówwiedzy).Wiedzajestbowiemniematerialnyminiewyczerpywalnymdobrem,
którenieulegacałkowitemuzużyciu(choćwpewnymstopniuulegadeprecjacjiczy
dezaktualizacji)imożebyćużywanajednocześnieprzezwielepodmiotów.Mamy
więcdoczynieniazeswegorodzajuprocesemdyfuzjiwiedzywprzestrzenigospo-
darczej.Wiedzamożebyćzarównoprzedmiotemtransakcjihandlowych(zakup
praw,licencji,patentów),jakimożestanowićogólnodostępnyzasób,któryswo-
bodnienkrąży”wokreślonejprzestrzenigospodarczej.Umiejętnośćkorzystania
zistniejącychzasobówwiedzy,bezwzględunasposóbdostępu,jestwyznacznikiem
funkcjonowaniawspółczesnychgospodarek.Wiedzastanowibowiemfundament
procesówinnowacyjnych,aumiejętnezarządzaniewiedząstanowipodstawowy
warunekintensyfikacjiiracjonalizacjidziałalnościinnowacyjnej.
Traktowaniezasobówwiedzyjakojednegozczynnikówprodukcjipowoduje,
żemożnamówićorelacjachmiędzyzasobamiwiedzyaefektywnościągospodarki.
Pojęcieefektywnościjestpodobnieszerokieiniejednoznacznejakpojęciewiedzy.
Zperspektywyprocesówprodukcyjnych,będącychpodstawąfunkcjonowaniago-
spodarki,efektywnośćoznaczamożliwienajlepszewykorzystanieposiadanychza-
sobów.Jeśliwięcefektywnośćmierzyćrelacjąuzyskanychefektówdoponiesionych
nakładów(jaksiętoczęstoczyni),togospodarkęmożnauznaćzaefektywną,gdy
przydanychnakładachjestwstaniewytworzyćmożliwienajwiększyproduktbądź
uzyskaćokreślonyefektprzymożliwienajmniejszychnakładach.Takpostrzegana
efektywnośćmożebyćwięcutożsamianazszerokorozumianympostępemtech-
nicznym.JakzauważyłRobertSolow(1967),nGdyrozważymypostęptechniczny
wewłaściwyekonomistomabstrakcyjnysposób,jestcałkiemnaturalne,żewy-
obrażamysobietypowywykresprodukcjiznakładamimierzonymiwzdłużosi
układuizespołemkrzywychjednakowegoproduktuokonwencjonalnymkształ-
cieoraztwierdzimy,żeprzypostępietechnicznymkrzyweteprzesuwająsięwten
sposób,zdanychnakładówmożebyćwytworzonawiększailośćproduktualbo
tensamproduktmożebyćwytworzonyprzymniejszychnakładach”
.Wświetle
powyższego,każdywzroststrumieniaproduktu,któryniejestzwiązanyzpro-
cesemakumulacjikapitałurzeczowegoiwzrostemnakładówpracy,jestefektem
działaniapostęputechnicznego.Jeśliwiedzajestkolejnymczynnikiemprodukcji,
towłaśnieonajestnodpowiedzialna”zapostęptechniczny.
Badanianadznaczeniemwiedzyjakoczynnikawzrostuwspółczesnychgo-
spodarekprowadzonezarównonagruncieteoretycznym,jakiempirycznym.
Formalnymnarzędziemstosowanymwbadaniachteoretycznychprowadzonych
wtymobszarzematematycznemodelewzrostugospodarczego,rozwijane
odlat30.XXw.Wpierwszychmodelachwzrostu,powstającychwramachszkoły
keynesowskiej,wzrostgospodarczybyłfunkcjąakumulacjikapitałurzeczowego
przyzałożeniubrakupostęputechnicznego.Postęptechnicznystałsięistotnąskła-
dowąneoklasycznychmodeliwzrostu(np.modeluSolowa),alewciążtraktowano