Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
23
Przeświadczenie,żeukaraniewpłynienapoprawęzachowaniadorosłegoczło-
wieka,niejestpotwierdzoneprzezżadnefaktyanibadania[2].Socjologowieuważają,
żewwiększościprzypadkówkara,szczególniegdywodczuciuukaranegojestnad-
miernalubnieuzasadniona,powodujeodwrotneskutki.WedługGano[2]bardziej
prawdopodobnąreakcjąjestposzukiwanieodwetulubrezygnacja.Niewynikastąd,
żedyscyplinowanieniemożebyćskutecznymśrodkiemnaprawczym,ależepowinno
byćstosowanetylkowokreślonychokolicznościach–gdyukaraniemożewpłynąćna
zmianęzachowania.
Dyscyplinowaniemającenaceluzmianęzachowaniapracownikamożnaosiągnąć
alboprzezkaranie,alboprzeznagradzanie.Karaniemazmienićniepożądanezacho-
wanie,nagradzaniestymulowaćwłaściwezachowaniepracownika.Dyscyplinowanie,
zarównonegatywne,jakipozytywne,możemiećcharakterwewnętrzny(samodyscy-
plinowanie)lubnarzuconyzzewnątrz.Wartośćsamodyscyplinowaniazostaławnatu-
ralnysposóbzaakceptowanaprzezczłowieka,dyscyplinowanienarzuconezzewnątrz
zostaniezaakceptowaneispowodujezmianępostępowaniatylkowtedy,gdyosoba
dyscyplinowanawidziwnimokreślonąwartość[2].
Uznaniewartościwakcieukaraniamożebyćtrudniejszedozaakceptowania,ale
niejestniczymniezwykłym.Większośćludzizostałanauczona,żejeślinarusząusta-
lonezasady,tozostanąukarani.Naprzykładgdyprzekrocządozwolonąprędkość
jazdysamochodem,spodziewająsię,żejeżelizostanązłapaniprzezpolicję,będąuka-
rani.Tazależnośćprzyczynowo-skutkowajestwżyciuakceptowana.Nastanowisku
pracyludziemogąnaruszaćustalonezasady,kierującsiępodobnąlogiką.Rozumowa-
niemożebyćnastępujące:HWiem,żetojestniewłaściwe,aledopókimisiętoudaje,
niezmieniamswojegopostępowania,bowtensposóbmogębyćbardziejproduk-
tywny.Zaakceptujęskutki,jeżelizostanęzłapany”.
Gano[2]utrzymuje,żeludziesąskłonnizaakceptowaćkonsekwencjeswoich
czynów,jeślibłąddotyczyczynności,którejniepowinnibylipodjąć.Akceptacjajest
trudniejsza,jeślidotyczybłędówpolegającychnazignorowaniuczynności,które
powinnibyliwykonać.Jeżelipopełniamybłądcelowo,wiedząc,żestanowitozłama-
nieustalonychzasad,spodziewamysię,żejeślizostaniemyzłapani,będziemyukarani,
izwyklegodzimysięnato.Gdytonastąpi,częstoakceptujemywartośćtakiegodyscy-
plinowaniaizmieniamynaszepostępowanie.Jeżelizaśprzyczynązachowaniaczło-
wiekajestniewiedzaizostanieonzaniąukarany,rzadkouznaonwartośćtakiejkary.
Dlategoniewpływatonazmianęjegopostępowania.Wefekciebardziejprawdo-
podobnejestszukanierewanżulubreakcjawyrażającaprotestwzwiązkuzfaktem
ukarania.Wtymprzypadkunienależyspodziewaćsięzmianyzachowania,ponieważ
błądzniegoniewynika;przyczynąbłędujestbrakwiedzy[2].
Należypodkreślić,żebrakzgodynastosowanieokreślonychzasadmożewynikać
ztego,iżzasadajestniewłaściwaiwymagazrewidowanialubżepracownikzróż-
nychwzględówniezgadzasięzpowszechnymsposobemmyślenia.Dlategoustalenie
faktycznejprzyczynyzachowaniauznanegozaniewłaściwejestkonieczne[2].Jeżeli
przyczynąproblemubyłoświadomenaruszenieustalonychzasad,toukaraniepra-
cownikamożebyćskutecznymśrodkiemnaprawczym.Jednaknawetwtedynależy
