Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
sięwniej,konstruującjąniejakoHodnowa”czyteżprzeformułowującjąna
nowo.Wtymsensiesztukastajesięswoistymlaboratoriumpracującymna
potrzebyprojektowaniaobiektówfunkcjonalnych.Pierwotnymzałożeniem
artystów/projektantówbyłobowiemprzysposobieniesztukidożycia,złama-
niegranicymiędzyniąażyciem,wdrożeniewzwykłesytuacjeartyzmuściśle
powiązanegoztechnologicznymzaawansowaniempoto,bydaćludziom
kontaktznowoczesnością.Konsekwencjązaśtegotypuzałożeństałasiępo-
stępującaestetyzacja.
Dizajn/projektowanieestetycznejakotwórmodernistycznymiałbyć
odgórnąkontrolą-inadgustemspołeczeństwa,inadprodukcjąmaso-
wą.Tooznaczałorównież,żeestetyzacja,którawłaśnieodtegomomentu
zaczęławzmacniaćiposzerzaćswójobszarpozasztuką,pierwotniemiała
byćwpełnipodporządkowananowoczesnej(modern),racjonalnejmyśli,
standaryzacjiitechnologicznemunowatorstwu.Zczasemwyswobodziła
sięztychrygorystycznychkanonówizaczęłafunkcjonowaćHnausługach”
corazmniejracjonalnychpotrzebczłowieka.Mimoproblemów,jakieniesie
zesobąwszechogarniającaestetyzacjarzeczywistościwpostacipodporząd-
kowaniakryteriomestetycznymniemalżewszystkichdziedzinokreślających
funkcjonowanieczłowieka,niesposóbjejbagatelizować.Szczególniedizajn,
jakodyscyplinawyłaniającasięnapoczątkuXXwiekuzduchasztukimo-
dernistycznej10,maniejakowpisanywswojąstrukturęrefeksyjnystosunek
doestetyzacji.Fundamentemdizajnusąbowiemszerokopojętejakościes-
tetyczne,choćkrytykom,badaczomorazsamymdizajneromwydająsięone
częstomiałkieipowierzchowne(takuważająm.in.:VictorPapanek,Victor
Margolin,JorgeFrascaraczyPaulRand).Stądlekceważenieichispychanie
namarginesrozważań,anawetprojektów.Jednakże,coniezwykleistotne,
runkiemmożliwościkrytycznegopoznaniarzeczywistościikontestacyjnegosto-
sunkudoniej.Zob.P.BURGER:Teoriaawangardy.Tłum.J.KiTA-HUBER.Kraków2006,
s.61-68.
10Wpracytejbędęposługiwałasięgłówniepojęciemsztuki(równieżarchitektury
idizajnu)modernistycznej,anieawangardowej.Skłaniamsiętubowiemraczejdo
chronologiczno-światopoglądowegorozpatrywaniategookresujakoczasuzwią-
zanegozprzemianami,postępemiantytradycjonalizmempoczątkówXXw.Przy-
miotnikaHmodernistyczny”będęzatemużywaławznaczeniumodern-nowoczesny,
itymsamym:radykalny,funkcjonalny,pozbawionydekoracji,uproszczony,sławiący
przemysł,standard,prefabrykatyinowekonstrukcje.
13
