Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
RozdziałI:Założeniateoretyczneł
przyjmowaneteorie,założeniaogólne,ogólnystankultury
.[ł]Wydobycieich
umożliwiadopieropełnewyjaśnieniemyślihistorycznej”2.Ztejwłaśnieracji
widziałwmyślihistorycznejważkiprzedmiotdociekańnowoczesnejhistorii
historiografii—dyscypliny
,pisał—Dwykrywającejsplotzależnościmiędzy
rozwojemmyślihistorycznejażyciem,tj.układemstosunkówspołecznych,
kulturądanejepoki,wydarzeniamipolitycznymiitd.”3.Propozycjata,mimo
swegopierwotnegoDuwikłania”wkontekstDrozliczania”przezpartyjnych
funkcjonariuszynaukidotychczasowego(tzn.Dburżuazyjnego”)pisarstwa
historycznegowdobiestalinowskiej(przed1956r.),okazałasiępłodnapo-
znawczoidałapoczątekdługiej,zróżnicowanejseriiprachistoriograficznych
wychodzącychspodpiórazarównosamegoM.Serejskiego
4
,jakteżwieluinnych
badaczy
,wtymJanaAdamusa,KazimierzaBartkiewicza,FranciszkaBronow-
skiego,AndrzejaF.Grabskiego,JerzegoMaternickiego,KrystynyŚreniowskiej,
AndrzejaWierzbickiegoiAndrzejaZahorskiego5.Podejmującrozmaitewątki
2M.H.Serejski:Historiahistoriografiianaukahistoryczna.W:Idem:Przeszłośćł,s.23.
Serejskiemuprzedewszystkimchodziłoowiedzęhistorykówsensustricto,awięcrezultat
namysłunaukowego.Wszelakopodkreślałteżfakt,żekształtujesięonawramachmyśli
historycznejrozumianejDszerzej”,tzn.artykułowanejtakżepozaśrodowiskiemprofesjo-
nalnychbadaczyprzeszłości.
3M.H.Serejski:Problematykał,s.13.
4
Donajważniejszychtunależały:StudianadhistoriografiąPolski.Cz.1:KarolBoromeusz
Hofman.Łódź1953;KoncepcjahistoriipowszechnejJoachimaLelewela.Warszawa1958;
Naródapaństwowpolskiejmyślihistorycznej.Warszawa1973;EuropaarozbioryPolski.
Studiumhistoriograficzne.Warszawa2009.
5J.Adamus:MonarchizmirepublikanizmwsynteziedziejówPolski.Łódź1961;Idem:
Okierunkachpolskiejmyślihistorycznej.Łódź1964;K.Bartkiewicz:Obrazdziejówojczystych
wświadomościhistorycznejwPolscedobyOświecenia.Poznań1979;Idem:Ziemienad‑
odrzańskiewmyślihistoryczno‑politycznejpolskiegoOświecenia.Warszawa—Poznań1987;
F.Bronowski:Ideagminowładztwawpolskiejhistoriografii(genezaiformowaniesięsyntezy
republikańskiejJ.Lelewela).Łódź1969;A.F.Grabski:Orientacjepolskiejmyślihistorycznej.
Warszawa1972;Idem:MyślhistorycznapolskiegoOświecenia.Warszawa1976;Idem:Per‑
spektywyprzeszłości.Lublin1983;J.Maternicki:Kulturahistorycznadawnaiwspółczesna.
Warszawa1979;Idem:Historiografiaikulturahistoryczna.Warszawa1990;H.Michalak:
JózefSzujski(1835—1863).Światopoglądidziałanie.Łódź1987;K.Śreniowska:Kościuszko,
bohaternarodowy,opiniewspółczesnychipotomnych1794—1946.Warszawa1973;A.Wierz-
bicki:Naród—państwowmyślihistorycznejdwudziestoleciamiędzywojennego.Warszawa
1978;Idem:Wschód—ZachódwkoncepcjachdziejówPolski.Zdziejówpolskiejmyślihi‑
storycznejwdobieporozbiorowej.Warszawa1984;Idem:Sporyopolskąduszę.Zzagadnień
charakterologiinarodowejwhistoriografiipolskiejXIXiXXw
.Warszawa1993;A.Zahorski:
SpóroNapoleonaweFrancjiiwPolsce.Warszawa1974.Przytoczonepracetooczywiście
jedyniewybraneprzykłady
.Całościowezestawieniedorobkuhistoriihistoriografiipolskiej
dopołowylat80.XXw
.(wtymrównieżtegozzakresumyślihistorycznej)zob.J.Ma-
ternicki:Czterydziesięcioleciabadańnaddziejamihistoriografii.W:Środowiskahistoryczne
IIRzeczypospolitej.Red.J.Maternicki.Cz.2.Warszawa1987,s.439—489;Idem:Polskie
badaniawzakresiehistoriihistoriografii(1936—1986).DKwartalnikHistoryczny”1989,nr1,
s.317—342.Odnośniedozestawieńsięgającychnastępnychdziesięcioleci(zwyklejednak
