Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zwykłemiejscaprzechodzeniapłynu,nieumiejązatrzymaćmoczuijegoodpływod-
bywasiębezograniczeń.Dziejesiętakjakzszerokootwartymwodociągiem.Roz-
wójchorobyjeststopniowy,leczkrótkiebędzieżycietego,uktóregochoroba
rozwijasięgwałtownie.Szybkonastępujewyniszczenie,awśladzanimprzychodzi
śmierć.Niekiedyżyciechoregojestuciążliweipełnecierpienia.Pragnieniechorego
jestbardzoduże,leczniemasposobu,pomimowypijaniawielkiejilościpłynów,aby
jezaspokoić.Choryniemożeprzestaćpićanizahamowaćnadmiernegooddawania
moczu.Jeżeli,choćbynakrótko,ograniczyilośćprzyjmowanychpłynów,wargijego
pękają,aciałoschnie.Choryodczuwa,jakgorączkatrawitrzewia.Rozpacza,
aśmierćpojawiasięszybkowśródspalającejsuchościciała.Kiedychorobajestna
szczycieswojegorozwoju,chorystaleoddajemocz.Ztegowzględunazwanocho-
robędiabetes,cooznaczasiphon(tj.kanał),ponieważpłynyniemogązatrzymaćsię
wustroju,którysłużyimtylkojakoswegorodzajukanał,przezktóryprzepływają”.
WzmiankiopracachAreteuszapojawiająsięwpismachAetiusa,lekarzacesarza
JustynianaI.PóźniejpiszeoAreteuszuPawełzEginy,któryzestawiłwzwartysys-
temwiedzęmedycznąVIIw.Przeznastępneprawie1000latAreteuszbyłzapomnia-
ny.DopierowokresieodrodzeniawWenecjiw1552r.opublikowanodzieła
Areteusza.PaulusCrassus–wydawca–napisałwprzedmowie,żepraceAreteusza
odnalazłprzypadkowoiżezewzględunaichwielkąwartośćdokonałichprzekładu
zjęzykagreckiego(wjakimbyłypierwotniepisane)nałacinę.
Lata130–201lClaudiusGalen(Rzym)opisałobjawycukrzycy,uznającjezawy-
nikchorobynerek,którestraciłyzdolnośćzatrzymywaniawodyworganizmie(6).
Wokresiestarożytnymzgromadzonowieleinnychklinicznychobserwacjinate-
matcukrzycy,nieumożliwiałotojednakzaproponowaniajakiejkolwiekpomocy
chorym.Takbyłotakżeprzezcałeśredniowiecze.
Średniowieczeiodrodzenie
Wokresieśredniowieczaiodrodzeniadokonywanocorazwięcejspostrzeżeńdo-
tyczącychcukrzycyiwnikałyonegłębiejwistotęniektórychjejobjawów.Powstał
klinicznyopischorobyumożliwiającyrozpoznaniecukrzycyiodróżnianiejejodin-
nych,podobnychchorób.
Lata980–1037lAvicenna(Persja)wsłynnymnKanonie”relacjonujeobjawycu-
krzycyicharakteryzujemoczosóbzcukrzycąjakonciężki,szybkoschnącyisłod-
ki”(4).
Lata1493–1541lIstotnymprzyczynkiemdowiadomościocukrzycybyłospo-
strzeżenieParacelsusa(PhilippusAureolusTheophrastusBombastusParacelsusvon
Hohenheim),któryodparowałmoczchoregonacukrzycęizauważył,żepozostałapo
nimdużailośćnsoli”,którejniezidentyfikowałjednakjakoncukru”.Paracelsusprze-
ciwstawiłsięzdecydowaniepoglądowiGalena,żecukrzycajestchorobąnerek.Wla-
tach1500–1670blisko100autorówpisałoocukrzycy.Wszyscyoniwiedlizesobą
spór,opowiadającsiębądźzastanowiskiemGalena,bądźteżParacelsusa(5,6).
36
