Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘP
Jeślichcemy,bywszystkopozostałotak,jakjest,
wszystkomusisięzmienić.
GiuseppeTomasidiLampedusa,Gepard
W2001r.amerykańskichemik,laureatNagrodyNobla,PaulCrutzenwprowa-
dziłnazwę„antropocen”dlaepokigeologicznej,wktórejobecnieżyjemy.Okre-
ślanajestonajakoantropogenicznalub–inaczejujmując–zdominowanaprzez
działalnośćczłowieka.Nazwętęuzasadniająniezbitenaukowedowodywpływu
człowiekanafunkcjonowanieprocesówprzyrodniczych(m.in.pochodząceznauk
klimatycznych,geologicznych,hydrologicznych,biologicznychiinnych)na
Ziemi.Każdegorokuwwynikudziałalnościczłowiekatworzysięwięcejosadów
iprzenosiwięcejskałniżwewszystkichpołączonychprocesachnaturalnych,
wtymprzezerozjęglebyczyrzeki.Począwszyodlat60.XXw.przedstawiciele
środowisknaukowychinformująozagrożeniach,jakiedewastacjaśrodowiska
przyrodniczegoniesiezarównodlaludzkiejegzystencji,jakicałegoekosystemu.
W1959r.miałomiejscewystąpieniefizykaatomowegoEdwardaTellerana
sympozjumEnergyandManzorganizowanymprzezAmericanPetroleumInsti-
tute(API),wktórymostrzegałonprzedzagrożeniemzwiązanymzewzrostem
emisjiCO
2doatmosfery.Wtedyteżzaczęłysiępojawiaćpierwszepublikacje
wskazującejnamożliwezłeskutkiprzemysłowejdziałalnościhomosapiens,
jaknp.wydanaw1962r.przełomowamonografiaautorstwaR.CarsonSilent
Spring,przedstawiającawynikiwieloletnichbadańbiolożkinadoddziaływaniem
pestycydównażycieprzyrodnicze.Ponadto,jakwskazujeP.Hawken(2009),
równieżśrodowiskogospodarczeodponadtrzechdekadmówiokonieczności
zaangażowaniasięwkwestieekologiczne,ponieważkażdyżyjącyorganizmna
świeciejestwstaniezagrożenia.Odtrzydziestulatniezostałopublikowanyżaden
artykułwrecenzowanymczasopiśmie,któregoautorbyłbyzdolnyobalićtętezę.
R.Nixon(2011)nazywatopowolnąprzemocą,jakożekatastrofalnenastępstwa
działalnościczłowiekasąodkładanenalata,dekadylubstulecia.S.Zuboff(2020,
s.58)dodaje,że„żyjemywmomenciezderzeniawielowiekowejhistoriimoderni-
