Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
Wstęp:Pojęcielosuwnowoczesności
nabylosowiprzypisać.Mówiącnczłowiekwobeclosu”,mamy
nauwadzenieszczęścieczłowieka,leczrozumienieprzezumysł
ludzkisłowaipojęcialos.Człowiekstoiwobecpojęcialosuijuż
samtenfaktzdajesięmomentemjegohistorycznegolosu.Poję-
cieto,zrodzonewzamierzchłejprzeszłościprzezrozummitycz-
ny,nieznikłozobszarurozumukrytycznegoiinstrumentalne-
gowrazzporzuceniemprzezeńwielukonkretnychwierzeńimi-
tów,leczzachowałoswątrwałąobecnośćwdyskursiewspółcze-
snym.Stoimywięcnieuchronniewobecpojęcialosu,które–na-
leżącdonaszegodziedzictwaduchowego–jesttymsamymna-
szymlosem.Tematykarzeczywistościitematykaznakujedno-
cząsięszczególniesilniewtymwypadku.
Zajmujemysięwtejksiążceanaliząznaczeniapojęcialosu,
interesujenasjednośćiwieloznacznośćjegosensu.Jesttopoję-
ciehistoryczne,czylitakie,któreukształtowanewprzeszłości,
częstowbardzozamierzchłychczasach,zachowałoswąobec-
nośćwnowoczesności,choćsensjegouległistotnejzmianie.
Rozważamywięcznaczeniepojęć,awszczególnościhistorycz-
nązmiennośćsensu,któryprzechodzącprzezróżnestadiaroz-
wojuwczasie,częstoosiągatreśćdalekąodpierwotnej,nietra-
cącjednakzarazemzniąwyraźnejłączności.Pojęcie,zmienia-
jącsweznaczenie,musizachowaćjakąśistotnąjednośćzwyj-
ściowymsensem,by,przywszystkichzmianach,nadalbyćtym
samym,choćnietakimsamym,pojęciem.
Niejednokrotniesądzisię,żeztakiegoprocesuprzemian
częstopozostajejużtylkosamosłowo–dźwiękczyinskryp-
cja,będącematerialnymwehikułemznaczenia–wktórymwie-
loznacznośćdominujejednaktaksilnie,iżwydajesięonouwol-
nionewogóleodjakiegokolwiekwyraźnieokreślonegosensu.
Możnabyrzec,żewtedyzachowującjeszczeswąpragmaty-
kę,znakzostajepozbawionysemantyki.Słowowystępujenadal
wmowiepotocznej,czyliwprocesiekomunikacji,alemglistość
znaczenia(wieloznacznośćiniedokładność)czynijewistocie
rzeczypustymdźwiękiem,awięcznakiemniemającymintel-
ligibilnegosensu,gdyżznaczyćonomożedowolniewszystko.
Otakichsytuacjachmówilineopozytywiści,gdyprzezlogicz-
nąanalizęjęzykaieliminacjęwyrażeńpozbawionychwyraźne-
