Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
Słowowstępne
Wświetlenajnowszychodkryćnaukiparadygmatozwierzęciu,któremuodma-
wianozdolnościdoświadomegoodczuwaniabólu,myślenia,(samo)świadomo-
ści,niemajużracjibytuiniemożebyćdłużejbezkrytycznieakceptowany.
Człowiekopuściłhomocentrycznypiedestałwyższościnadinnymibytami
organicznymi(biocentryzm,ekocentryzm,zoocentryzm)inieorganicznymi
(transhumanizm),byzająćrównorzędneznimimiejsce.Różneobliczaposthu-
manizmukońcalat90.XXwieku(ElizabethGrosz,BrunoLatour,DonnaHa-
raway,AndrewPickering,NikolasRose,WolfgangWelsch,CaryWolfe,Rosi
Braidotti,ManuelDeLanda,KatherineHaylesiinni),zudziałeminterdyscy-
plinarnychdziedzinnaukizpograniczahumanistykiiprzyrodoznawstwa(eto-
logiakognitywna,ekologia,etykaśrodowiskowa,ekofilozofia,ekoetyka,bio-
etyka,etykaochronyzwierząt,zoosemiotykaiinne),któreukształtowałynową
gałąźwiedzy,tzw.studianadrelacjamiludziizwierząt(human–animalstu-
dies),podsztandaremkopernikańskiegoprzewrotuwetyce(PeterSinger,Tom
Regan,PaulTayloriinni),doprowadziłynietylkodoprzedefiniowaniapod-
miotowościczłowieka,aleteżdopróbzdefiniowaniapodmiotowościbytówna-
turalnych,odbudowaniaiprzewartościowaniarelacjimiędzypodmiotamiludz-
kimiinie-ludzkimi.Pytanieorelacjemiędzytym,coludzkie,atym,co
zwierzęce,podejmująwmyślizachodnioeuropejskiejorazamerykańskiej:
GiorgioAgamben,DominicLaCapra,JacquesDerridaczyDonnaHaraway,
natomiastwewschodnioeuropejskiej–TatianaPawłowa,WładimirJ.Borejko,
OlegKulik,TatianaGoriczewa,JolantaBrach-Czaina,KrystynaWilkoszewska,
MonikaBakke,EwaDomańska,JanBiałocerkiewicz,DariuszCzajaorazwielu
innych.
Posthumanizmpytaorelacjęczłowiekadobytówtechnicznych(maszyn,
szczególnierobotówicyborgów,androidów),awięcwychodzipozaludzką
perspektywę,ajednocześniedowartościowujeinneistotyinistoty”(nadajesta-
tuspodmiotuzwierzętomirobotomzuwaginaichcorazbardziejdostrzegalne
podobieństwodoludzi)orazzastanawiasię,jakokreślićczłowieka,którypod
wpływemróżnychbiotechnologiiinformatyczno-medycznychprzestajebyć
wyłącznietworembiologicznymikulturowym,stającsięwwiększymlub
mniejszymstopniubytemsztucznym/technicznym,bytemwspomaganym.Post-
humanizmproponujekulttegowszystkiego,conastępujepoprzekroczeniugra-
nicczłowieczychcech/człowieczeństwa.Gdyczłowiekprzestajebyćistotą
wpełniorganiczną,osiągaformępostludzką.Koncepcjaczłowieczeństwapod-
legazmianomwzwiązkuzmoralnymdylematem,jakzdefiniowaćczłowieka
zwszczepionyminaturalnymi(auto-/homotransplantacje),sztucznymi(kończy-
ny,rozrusznikiiinneurządzeniawspomagającepracęorganizmu)lubzwierzę-
cymiorganami(ksenotransplantacje/heterotransplantacje),zprzeszczepionymi
kośćmioraznarządamiodzmarłych(transplantacje),zbiotronicznymiproteza-
mi,implantami,plombami,soczewkami,spiralami,aparatamipodtrzymującymi
życielubwzmacniającymizmysłyiprzyjmującegośrodkifarmakologiczne
