Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spustkuszy,jegobudowaiznaczeniewkontekściewieków
powodowałoprzesunięcietegosamegoelementupośredniego,cowwersjach
zesznurkiem.Powykonaniutegoprocesu,gdycałymechanizmzostałzablo-
kowanykusznikmógłodkręcićlewaropierającjednocześniecięciwęozablo-
kowanyorzech.Wtensposóbkuszabyłanapiętaiwkażdejchwiligotowado
zwolnieniacięciwy
38
.
Oddaniestrzału:Gdycięciwanapieranaorzech,tenchcącsięobrócićblo-
kujesięomechanizmpośredni,azkoleiprzedobrotempowstrzymywanyjest
przezdźwignięspustową.Gdystrzelecnaciskanaspusthaczyk,któryblokuje
elementpośredni,opadawdółuwalniającmechanizm.Wtedycięciwa,napie-
rającnaorzech,obracagooddającjednocześniestrzał.Całytenprocesdzieje
sięwułamkachsekund.
Jestkilkamuzealnychzabytkówkuszposiadającychdwuosiowysystem
zwalnianiacięciwynp.późnogotyckiekuszeznajdującesięwMuzeumWoj-
skawBukareszciewRumuniialbokuszazkońcaXVw.wszkockimmuzeum
KelvingrovewGlasgow.Około1500rokucesarzMaksymilianIHabsburgzlecił
zainstalowanietakichmechanizmówwswoichegzemplarzachkusz
39
.
Znaczącymproblememzwiązanymzomawianiemróżnicwmechanizmach
spustowychkuszjestto,żerodzajwyzwalacza,wktórykuszabyławyposażona,
jestbardzorzadkowspominanywpublikowanychprzezmuzeaopisach.Bez
zdjęćwysokiejjakościlubosobistegokontaktuzbroniąciężkojestzidentyfi-
kowaćrodzajmechanizmu,jakijestukrytywśrodkułoża.Jednymsposobem
naidentyfikacjęrodzajuspustujestto,czykuszamiałakawałeksznurkalub
otwór,wktórymniegdyśtakisznurekmógłsięznajdować.Jeszczeinnym
sposobemjestzwrócenieuwaginacharakterystycznyukładosiwystających
zbocznejkrawędzikuszy,lecztenjestdośćryzykowny.Jesttobowiemskom-
plikowaneprzezfakt,żeczęśćkuszmogłazostaćzmodernizowanaodczasuich
pierwotnegowykonania,apojedynczyotwórmógłbyćtylkopóźniejsząmodyfi-
kacją.Jedynymsposobem,abyupewnićsięjakirodzajspustuznajdujesięwe-
wnątrzdanegoegzemplarza,jestrozłożeniemechanizmu,comożewiązaćsię
zryzykiemuszkodzeniabezcennegoartefaktulubprześwietleniegozapo-
mocąpromienirentgenowskich.Niewielemuzeówjednakjestwstaniepodjąć
siępróbywykonaniazdjęciarentgenowskiego,główniezewzględunabrakdo-
38
39
J.Alm,op.cit.,s.55-56.
Ibidem,s.56.
19
