Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PiotrGrochmalski
UniwersytetMikołajaKopernika
RosjaiCzeczenia-stulecianienawiści
WszyscyprezydenciCzeczeniizniedawnejprzeszłościzostalizabicinapo-
lecenieKremla.DżocharDudajewzginąłnajprawdopodobniej21kwietnia1996
roku.ZelimchanJandarbijewponiósłśmierćwwynikuzamachuterrorystyczne-
godokonanegoprzezdwóchagentówFederalnejSłużbyBezpieczeństwa
13lutego2004rokuwKatarze.ZmasakrowaneciałoAsłanaMaschadowaro-
syjskatelewizjapokazałanapoczątkumarca2005roku.Miałponieśćśmierć
8marca.Tetrzyśmierciskładająsięnapolitycznyfaktniemającyprecedensu
wnajnowszychdziejachświata.Najdobitniejukazujeonceleizamiarywspół-
czesnejRosji,powstałejnagruzachsowieckiegoimperium,wobectejkauka-
skiejnacji.WpisanejednakwkrwawedziejepodbojuiujarzmianiaprzezMo-
skwękaukaskichgóralipokazują,jakgłębokiesąpokładynienawiściKremla
wobecCzeczenówidlaczego–jakpiszejedenzautorów–jestto„najtrudniej-
szy[doujarzmienia–przyp.P.G.]naróddlaRosji”
1.
***
Częśćantropologówuważa,żeCzeczeniibliskospokrewnieniznimiIngu-
sze,którzywspólnietworząspołecznośćWajnachów,przybylinaKaukaz
zobszarównadwołżańskich.Przeciwnicytejkoncepcjitwierdzą,iżowedwa
narodysąbezpośrednimipotomkamiludówosiadłychnatymobszarzeprzed
okołopięciomatysiącamilati–mimonajazdówSkifów,Scytów,Sarmatów,
Alan,ZłotejOrdy,Tamerlana,imperiumosmańskiegoiPersji–nigdyniezatra-
ciłyswejodrębnościkulturowej.Rosjastosunkowopóźnoprzystąpiładogry
oobszarKaukazuPółnocnego.PierwszaznananampotyczkaRosjaniCzecze-
nówmiałamiejscew1732roku(góralerozbiliwówczasoddziałwojskcar-
skich)
2.Odtegowydarzeniapasmobitew,wojennychstarćipowstańwyznacza
przezstuleciawalkęRosji,ZwiązkuSocjalistycznychRepublikRadzieckich
iFederacjiRosyjskiejoujarzmienietegonarodu.
1JesttotytułartykułuDmitrijaFurmana,patrz:D.Furman,SamyjtrudnyjnaroddlaRossii
[w:]D.Furman(red.),CzeczniaiRossija:obszczestwaigosudarstwa,Moskwa1989,s.5–18.
2P.Grochmalski,Czeczenia.Rysprawdziwy,Wrocław1999,s.32.
