Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Wybraneteorieikoncepcjewyjaśniająceagresję…
17
bardziej,doprzejawianiaagresywnychzachowań.Istotnetuzwłaszczaróżnice
indywidualne.Jednazhipotezwysuwanychprzezbadaczyprzypisujeróżnice
indywidualnepodwzględemwskaźnikówagresjiczynnikowigenetycznemu(tym
obszarembadawczymzajmowalisięwszczególnościLisabethDiLalla(2002)
orazDonnaMilesiGregoryCarey(1997)8).Zatemwynikibadańjednoznacznie
wskazują,niektórejednostkimająwiększepredyspozycjegenetycznedoagresji
niżinne.Ponadto,jakwynikazanalizneuropsychologicznych,strukturymó-
zgowe,takiejakciałomigdałowate,orazpewneobszarykorymózguodgrywają
znacznąrolęwwyrażaniuiregulowaniuemocji.Wprzypadkuagresjiistotne
jest,bydrogimózgowefunkcjonowałyefektywnie,takbydanajednostkamogła
kontrolowaćwyrażanienegatywnychemocji.Jeśliczłowiekdoświadczabowiem
niewłaściwegopoziomuaktywacjiwcielemigdałowatym,tomożeniebyćzdolny
dopanowanianadnegatywnymiemocjami,któreprowadządozachowańagre-
sywnych9.Badaniasugerujątakże,pewneróżniceindywidualnepodwzględem
agresywnościmogąbyćwynikiemstłumionychreakcjistresowych10.okazujesię,
żenajbardziejagresywnejednostkimająnajbardziejstłumionąreakcjęstresową.
Niektóreosobymogąniedoświadczaćokreślonychtypówfizjologicznychreakcji
stresowych,którepowstrzymująwiększośćludziodzachowaniasięwsposób
drastycznieagresywny11.
Badaniaosobowościowenadagresjąwskazująnaistotneznaczenieróżnicu-
jącychkategoriizachowańagresywnych:ludzieoróżnychprofilachosobowościo-
wychskłonniprzejawiaćróżnetypyagresji.Istotnejestturozróżnieniemię-
dzyagresjąimpulsywnąiinstrumentalną.Agresjaimpulsywna(ang.impulsive
aggression)przejawiasięwreakcjachnaokreślonąsytuacjęiwywołanajestprzez
emocje,cooznacza,ludziereagująagresywnymiczynamipodwpływemdanej
chwili.Agresjainstrumentalna(ang.instrumentalaggression)jestukierunkowana
nacel,azatemagresjasłużywtymwypadkujakonarzędzieumożliwiająceosiąg-
nięciejakiegośceluiopierasięnaprocesachpoznawczych.Badaniawykazały,
jednostkizwyraźnymiskłonnościamidowyróżnionychtypówagresjiróżnią
siępodwzględemcechosobowości.osobyskłonnedoagresjiimpulsywnej
cechująsięwysokimiwynikamidlaczynnikareaktywnościemocjonalnej,zaś
osobyoskłonnościachdoagresjiinstrumentalnejzazwyczajwysokiewyniki
uzyskująwobszarzeczynnikapozytywnejocenyprzemocy,cooznacza,żeone
8M.Rutter,H.Giller,A.Hagell:AntisocialBehaviorbyYoungPeople:AMajorNew
Review.UnitedKingdom,UniversityofCambridge,1998,s.130.
9K.P
.Davisom,J.W
.Pennebaker,S.S.Dicerson:Whotalks?Thesocialpsychologyofillness
supportgroups.nAmericanPsychologist”2000,Vol.55,s.202-217.
10R.I.Gerring,P
.G.Zimbardo:Psychologiaiżycie.Przeł.J.Radzicki,E.Czerniawska,
A.Jaworska,J.Kowalczewska.Warszawa,WydawnictwoNaukowePWN,2006,s.579-580.
11K.McBurnett,B.B.Lahey,P
.J.Rathouz,R.Loeber:Lowsalivarycortisolandpersistent
aggressioninboysreferredfordisruptivebehavior.nArchivesofGeneralPsychiatry”2000,Vol.57,
s.38-43.