Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kowcówipaciorkowców.Ponieważfibronektynawiążesięrównieżzpowierzchnią
makrofagówimonocytów,ułatwiawtensposóbeliminacjędrobnoustrojówzorga-
nizmunadrodzefagocytozy.NazwabiałkaCRP(C-reactiveprotein)powstałaod
jegowłaściwościwiązaniapolisacharyduCpneumokoków.CRPjestprodukowane
wkomórkachwątroby,ajegoudziałwnieswoistychmechanizmachodporności
poleganawiązaniusięzkwasemteicholowymścianykomórekbakteryjnych;na-
bierawówczaszdolnościaktywacjiukładudopełniacza,niezależnieodobecności
przeciwciał,coprowadzidolizykomórekopłaszczonychCRP.StężenieCRPmoże
siębardzoszybkopodwyższać,nawet100-krotnie,wprzebieguniektórychzakażeń
lubodczynuzapalnego,dlategomonitorowaniestężeniaCRPmożestanowićpomoc
wocenieprzebiegutychprocesów.
Ważnąrolęwśródhumoralnychmechanizmówodpornościnieswoistejodgrywa
układdopełniacza.Składasięonzponad40białek,przeważnieowłaściwościach
enzymatycznych,którewywierająwielokierunkowedziałaniabiologiczne.Białka
wchodzącewskładukładudopełniaczasąprodukowanegłówniewwątrobie,aniektó-
remogąbyćprodukowanewmakrofagachpodczasmiejscowegoodczynuzapalnego.
Uaktywnienieukładudopełniaczawyzwalareakcjęłańcuchową,wktórejpoprzedni
komponentjestkatalizatoremaktywacjinastępnegoskładnika.Ostatecznymefek-
temdziałaniaukładudopełniaczajestprodukcjalicznychhumoralnychmediatorów
reakcjizapalnej,którenasilająipodtrzymująproceszapalny(np.chemoatraktanty
neutrofilów,cząstkiaktywującekomórkituczneigranulocytybazofilne).
Komponentamikomórkowymiuczestniczącymiwmechanizmachnieswoistej
odpornościsągranulocyty:obojętnochłonne,kwasochłonneizasadochłonneoraz
komórkituczneikomórkiNK(naturalkiller).Charakterystycznącechąpierwszych
czterechtypówkomórekjestposiadanieziarnistościcytoplazmatycznych.Ziarni-
stościzawierajągłównieenzymyiinnebiałka,prawdopodobniespełniającefunkcje
receptorowepoichtransporcienapowierzchniękomórki.Białkatemogąbyćuwal-
nianepokontakciekomórkizwielomaczynnikami:ścianąkomórkibakteryjnej,
składowymiukładudopełniaczalubcytokinami,akażdaztychcząstekmożeznaj-
dowaćsięwmiejscuzakażeniaiewentualnejreakcjizapalnej.Natomiastkomórki
NK,stanowiącejednązsubpopulacjilimfocytów,majązdolnośćrozpoznawania
zmienionychkomórekorganizmu,np.zakażonychwirusemlubnowotworowych,
ispowodowaniaichlizy.
Ostatnielatabadańwzakresieodpornościnaturalnejprzyniosłypoznanienowych
cząstekbiorącychudziałwodpornościprzeciwzakaźnej.Wbadaniachdoświadczal-
nychumyszyiuczłowiekastwierdzono,żekomórkiuczestniczącewnieswoistych
reakcjachodpornościowychmająreceptorypowierzchniowe(PRR–patternrecogni-
tionreceptors)rozpoznająceniezmiennecząstkiobecnenapowierzchniwieludrob-
noustrojów–patogennychiniepatogennych–lecznieobecnenapowierzchnikomó-
rekgospodarza.Teniezmiennecząstkizostałynazwanecząstkamimolekularnych
wzorówpatogenu(PAMP–pathogen-associatedmolecularpatterns)iznajdująsię
wobrębiepeptydoglikanówścianykomórekbakteriiGram-dodatnichilipopolisa-
charydachbakteriiGram-ujemnych.BiałkaPRRmogąbyćobecnewewnątrzkomór-
24
