Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
Rękastwórcy
BolesławOleksowicz
MitywspominająocudownymoddziaływaniugryOrfeusza.Jegomu-
zykawywieraławpływnaludzi,mogłauśmierzaćwzburzonemorze,
sprawiała,żekuśpiewakowipochylałysiędrzewa,adzikiezwierzęta
łagodniały.Tradycjaorfckastanowiłaskładnikkoncepcjiromantycz-
negogeniusza,zwłaszczajegokreacyjnychzdolności.Novalispisał,że
poetamocąsłówpowołujenoweświatydoistnienia.Wedlesłuchaczy
palceChopinaożywiałynieożywione,zmuszałyprzedmiotydonie-
kończącychsięprzekształceń.GeorgesMathias,uczeńChopina,pisał:
flfortepianpodjegopalcamizaczynałjakbyżyćwłasnymintensywnym
życiem”.SolangeClésinger:flPodgiętkimi,nerwowymipalcamibiałej
idelikatnejmałejrękiChopinafortepianstawałsięgłosemarchanioła,
orkiestrą,[ł]aktemstworzenia,końcemświata”19.
Geniuszromantycznypotrafłwprawiaćwstanaktywnegodziałania
całąduszęczłowieka.JózefFiltschzauważył,żepalceChopinafl[ł]wy-
ciskającłzyzoczu,zmuszałykażdegowrażliwegosłuchaczadodrżenia
zemocji”20.Takąreakcjęromantycyrozumieliipotraflijąwytłumaczyć.
WedleLudwigaTieckafldźwięczącyświatinstrumentówmówidaw-
nymjęzykiem,którykiedyśrozumiałtakżenaszduch[ł]iteraz[ł]
zwszystkimiswoimiwspomnieniami,wszystkimiżyciowymisiłami
wsłuchujesięweń[ł]iznajwiększymwdziękiemwychodzimuna
spotkanie”21.
Parsprototo
ZdaniemHeinegouczestnicykoncertów,słuchającgryChopina,mie-
liczęstowrażenie,flżejegopalcesątylkosługamiduszy”22.Innitego
związkuniedostrzegali,wręczprzeciwnie,podkreślaliichautonomię.
19
S.Clésinger,flZeszytyLiterackie”2010,R.28,nr109,s.68;A.Czartkowski,
Z.Jeżewska,op.cit.,s.391.
20
A.Czartkowski,Z.Jeżewska,op.cit.,s.397.
21
[J.]I.Tieck,Dywagacjeosztucedlaprzyjaciółsztuki,przekł.J.S.Buras,w:Pisma
teoretyczneniemieckichromantyków,wybrałioprac.T.Namowicz,Wrocław2000,
BNII,246,s.83.
22
J.M.Chomiński,Chopin,Warszawa1978,s.202.
