Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1:Dzieciństwoiwczesnamłodość1852-1867
władnychukaranozaniedopatrzenieinieskuteczneegzekwowanieantycudzoziem-
skichprzepisów.Szczególniekrwawabyław1824rokuwizytaBrytyjczykównawys-
pieTakarajima(archipelagTokara),położonejnaPacyfiku,napołudnieodwybrzeży
dominiumSatsuma.Doszłotamdoostregostarciazałogiobcegostatkuzmieszkań-
camiwyspy,cowpłynęłonazaostrzenieprzepisówprzezbakufu.WRozporządzeniu
opozbywaniusięobcychstatków(Ikokusenuchiharairei)władzenakazałystrzelanie
doobcychbanderbezostrzeżenia
3
.Odtądskrupulatnieprzestrzeganotegoprzepisu.
W1837rokuamerykańskistateknMorrison”zostałostrzelanyprzezochronęwybrzeży
Uragi,uwejściadozatokiEdo,choćnajegopokładzieznajdowalisiętakżejapońscy
rozbitkowie.PodobneprzyjęciespotkałotenstatekwKagoshimienaKiusiumusiał
opuścićwodyprzybrzeżneJaponii.
Dozastanowieniasięnadpolitykąwobecobcokrajowcówizłagodzeniaprzepi-
sówz1825rokuzmusiływładzejapońskiewieścizChinnatematwojnyopiumowej
(1839–1842)ijejskutków,kiedytouświadomionosobiesłabośćkrajówWschoduwo-
becZachodu.JednakniezmieniłotowsposóbzasadniczystosunkuJapończykówdo
obcych,mimożewlatach40.XIXwiekuznacznienasiliłosięichzainteresowanie
Japonią.Zodmowąnawiązaniakontaktówhandlowychzestronysiogunatuspotkała
sięzarównooficjalnamisjakrólaHolandii,WilhelmaIIHolenderskiego(1792–1849;
natronie1840–1849)w1844roku,jakidwalatapóźniejmisjaprezydentaStanów
Zjednoczonych,którepozajęciuKaliforniiirozwojuSanFranciscozaczęływyraź-
niejzaznaczaćswąobecnośćwAzjiWschodniej.Amerykanienawiązaliwspółpracę
handlowązKantonemizcorazwiększymzainteresowaniemmyślelioJaponii,jako
owygodnymźródlezaopatrzeniawżywnośćiwodędlapoławiaczywielorybówna
Pacyfiku.Przełomudokonałdopierowpołowie1853rokukomodorMathewCalbraith
Perry(1794–1858),któryzlistamiodprezydentaMillardaFillmore’a(1800–1874;
jakoprezydent1850–1853)wpłynąłdocieśninyUraganaczelebudzącychgrozępa-
rowo-żaglowychokrętów.NieudałomusięodrazuzmusićJapończykówdopodję-
ciakonkretnychrozmów,alezapowiedział,żewrócizarok.Gdyodpłynął,wpołowie
1853rokudoNagasakidotarłyrosyjskieokrętywojennedowodzoneprzezJefimaPu-
tiatina(1803–1883),któryoficjalniezaproponowałJaponiiotwarcieportów.Ontakże
nieuzyskałżadnejkonkretnejodpowiedzi.
GdyPerryprzypłynąłponownienapoczątku1854roku,tymrazemnaczeleośmiu
okrętów,wbrewopiniiwiększościdaimyō,którzynadalbyliprzeciwnikontaktom
3|
Kindaishishiryō,s.6;por.:TheJapaneseDiscoveryofAmerica.ABriefHistorywithDocuments,red.
PeterDuus,BedfordBooks,BostonandNewYork1997,s.57,58.
33