Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
instytucjonalnego,którepojawiłosięnagrunciegeografiiekonomicznejpod
konieclat80.ubiegłegowieku(Stryjakiewicz1999).Najważniejszecechyorien-
tacjiinstytucjonalnejsąwPolsceprzedmiotemrozważańmiędzyinnymitakich
autorów,jakT.Stryjakiewicz(2007)iK.Stachowiak(2007,2008).
Wniniejszejpracynajwiększąuwagęzwrócononakilkatypówpodmiotów
(ryc.1)oddziałującychlubpozostającychwsferzeoddziaływańcentrówusług.
Sąto:władzenaszczeblulokalnym,regionalnym,krajowymiUniiEuropejskiej,
instytucjewykorzystująceinstrumentywsparciaprzedsiębiorstw(donajważ-
niejszychpodmiotównależątu:PolskaAgencjaInformacjiiInwestycjiZagra-
nicznych,specjalnestrefyekonomiczneipozostałeinstytucjeotoczeniabizne-
su),firmydoradcze,wyższeuczelnieorazspołecznośćlokalna.Niecoodrębną
grupęstanowiąprzedsiębiorstwabezpośredniowspółpracującezcentramiusług
lubświadcząceusługinarzeczichpracowników.Niemożnazapomniećopra-
cownikach,którzydefactokonstytuujątożsamośćcentrów,samipozostającpod
wpływemichkulturyorganizacyjnej.Wkońcunajsilniejszerelacjewiążącentra
usługzmacierzystymikorporacjami.
Jednązmiarwielkościrelacjipomiędzyprzedsiębiorstwemaotoczeniem
lokalnymsąefektymnożnikowe.Określająonezmianywwielkościdochodów
lubzatrudnieniawgospodarcelokalnejlubregionalnej,którezachodząnaskutek
prowadzeniadziałalnościwdanymmiejscu.Wwypadkuotwarcianowejdziałal-
nościlubrozwojuistniejącejmamydoczynieniazpozytywnymiefektamimnoż-
nikowymi,tojestwzrostemdochodówizatrudnienia.Wprzeciwnymwypadku,
zakończeniadziałalnościlubzmniejszeniajejzakresu,dochodzidoichspadku.
Zatemdobezpośredniegoefektuwynikającegozrozpoczęciadziałalnościwda-
nymmiejscu(zatrudnieniewprzedsiębiorstwie,generowanezyski),dochodzą
dodatkoweefektymnożnikowe:zaopatrzenioweorazdochodowe(Domański,
Gwosdz2008).Tepierwszewynikajązdodatkowegopopytunaproduktyiusługi
generowanegoprzezprzedsiębiorstwo,natomiasttedrugiezezwiększeniasiły
nabywczejpracownikówtegoprzedsiębiorstwa.Najczęściejstosowanąmiarą
efektówmnożnikowychjestliczbanowychmiejscpracy,którepowstająwfir-
machzaopatrującychprzedsiębiorstwoorazwusługachnakierowanychnaza-
spokojeniepopytukonsumpcyjnego.Wielkośćefektówmnożnikowychwdanym
miejsculubregioniezależyrównieżodtego,nailemogąonezaspokoićpotrzeby
nowegoprzedsiębiorstwalubjegopracowników.Wwypadkugdysąonerealizo-
wanepozaregionem(zewzględunaichbraknamiejsculubniekorzystneceny
czyjakość),mówimyowyciekaniuefektówmnożnikowych.
12
