Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sławaziemskajestjakwiatruwianie,
Corazztejstrony,razzowejzalata.
Zmienikierunek,tozmienianazwanie…
DanteAlighieri1
Dawniejmieliśmyzwyczajkanonizowanianaszych
bohaterów–obecnieichtrywializujemy.
OscarWilde2
AntycznypoetaHoracywodzie
Exegimonumentum
pisze,żewystawiłsobie
pomniktrwalszyniżzespiżu3.Miałbowiemnadzieję,żeprzyszłepokoleniabędą
zachwycaćsięjegotwórczością,adopókitrwaćbędziepotęgaRzymu,dopóty
zachowasięjegosława.Horacyczułsiędumny,żewzniósłsięnawyżyny
swoichumiejętności,iprosiłMelpomenę,muzętragedii,byuwieńczyła
muskroniewawrzynem,symbolemsławy.Gdybytemupoecieprzyszłożyćdwa
tysiącelatpóźniej,swojeprośbymusiałbykierowaćdoredaktorównaczelnych,
ponieważbezpośrednictwamediówbyłobymutrudnozaistniećwmasowej
wyobraźni.Walczącoczasantenowywtelewizji,Horacystanąłbyprzed
koniecznościąrywalizacjizniezliczonągromadąznanychpostaci,których
określasięobecniemianemcelebrytów.
Poetarzymskiszybkozrozumiałby,żejednązcechobecnychczasówjest
wielkiezainteresowanietakimijednostkami.Jestononatylezauważalne,
żemożnajużmówićokulturzecelebrytów.Tenrozdziałrozpocznę
odwyjaśnienia,cojestistotąowychbohaterówkulturypopularnejijakajestich
funkcjaspołeczna.PrawdopodobnieHoracywyposażonywtęwiedzęłatwiej
odnalazłbysięwobecnejrzeczywistości.Ale–moimzdaniem–doświadczenia,
którepoetanabyłwokresiestarożytności,równieżstanowiłybydzisiajcenny
kapitał.
Mimożeniebrakujegłosówmówiących,żekulturacelebrytówjest
fenomenemwspółczesności,postaramsię,idączaprzykłademLeo
Braudy’ego4,ukazaćhistorycznekorzenietegozjawiska.Patrzącwstecz,już
odstarożytnejGrecjiludziomnieobcebyłopragnieniesławy.Mojąintencjąjest
przedstawienie,jakpodeściedosławyewoluowałonaprzestrzeniwiekówijak
jązdobywano.Szczególnemiejscewmoichrozważaniachzajmujeświatpolityki
widzianyzperspektywyamerykańskiej.Ułatwieniemjestdlamniefakt,
żewprzeszłościtopolitycybylijednymiznajbardziejrozpoznawalnych
jednostek.Zyskiwalisławę,aleteżiobcowalizpostaciamizeświatarozrywki.
Zamierzamhistorycznieprześledzićprocesprzenikaniasiętychdwóch
środowisk.
Kimsącelebryciijakajestichfunkcjaspołeczna
Angielskiesłowo
celebrity
wywodzisięodzłacińskiego
celeber
,czyli
sławny5.Zostałospolszczoneporazpierwszyw2006rokuprzezEdytęGietkę,
którawraporcieopublikowanymwtygodniku„Polityka”użyłagowliczbie
mnogiej–„celebryci”6.Wsłownikuangielsko-polskimprzyhaśle
celebrity
widniejedwuwyrazowadefinicja–
famousperson
7,zpolskimtłumaczeniem
–„sława,znakomitość”.Nimzapożyczenie„celebryta”pojawiłosięwjęzyku