Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
15
szczególnymciężaremdowodzenia,wramachktóregobrakzagrożeniamożna
utożsamićzwarunkiemwyłączającymkaralność.Jeżeliistniejąwątpliwości,
czyzaistniałyokolicznościprawotwórczo-relewantne(tj.okolicznościskładają-
cesięnazagrożenie),tostosujesięargumentcontrareum,anieregułęindubio
proreo.Ustaleniewtokupostępowaniakarnegostanurzeczyodpowiadającego
realizacjiustawowychznamionczynuzabronionegowystarczadlapociągnię-
ciadoodpowiedzialnościkarnej,aistniejącewątpliwościodnośniedopowią-
zaniategostanurzeczyrealizującegoznamionaustawowezzagrożeniemdla
dobrarozstrzygasięnaniekorzyśćsprawcy20.
Wdoktrynieprawakarnego21zwracasięuwagę,żewprzypadkuprzestępstw
abstrakcyjnegonarażeniamamydoczynieniazesposobemrozumowaniausta-
wodawcy,któregoefektemniejestbynajmniejwprowadzeniedomniemania,ale
poprostuopisanieokreślonegozachowaniajakoczynuzabronionego,któryprzy-
należydoklasyzachowańniebezpiecznych,atojużstanowitezęteoriigeneral-
negoniebezpieczeństwa.Jednocześnieniemamiejscanatzw.przeciwdowódbra-
kuzagrożenia,ponieważzostałonjużrozważonyprzezustawodawcęwsposób
negatywny.Wtymwłaśnietkwiistotatzw.potencjalnościzagrożeniadladobra
prawnego,którapoleganauznaniu,żepojęcienniebezpieczeństwaprawnokarnie
relewantnego”wiążesięzzachowaniemprzynależnymdoklasyznaturyniebez-
piecznychzachowań.Wątpliwościbudzijednakto,czyustawodawcajestlegi-
tymowanydotakichdziałań,czyteżmożnaograniczyćjegokompetencjeprzez
dopuszczenie,wtenczyinnysposób,przeciwdowodubrakuzagrożenia,który
umiejscowićmożnabyłobywramachpojęciapotencjalnościzagrożeniawujęciu
normatywnym.NiemniejjednaksłuszniezwracauwagęGiezek,że
uzasadnionewydajesięprzypuszczenie,żewyjątkówodregułyustawodawcaniechciał,lecz
wistocietakżeniepowinienpenalizować.Wprzeciwnymraziedojśćmusielibyśmydowniosku,
żestworzyłzakazdlasamegozakazu[…],niezaśpoto,byeliminowaćzachowaniastwarzające
zagrożeniedladóbrprawemchronionych22.
Akceptacjatakiegozałożeniaprowadzidokoniecznościprzyjęciaujęciainter-
pretacyjnegoistotyprzestępstwabstrakcyjnegonarażenia,któreuwzględniałoby
20Wtakimsensie,żeustawodawcajerozstrzygnąłnaniekorzyśćsprawcy.
21ProblemtenzostałdostrzeżonyprzezGraulitostanowiłopodstawędoodrzuceniateorii
domniemania,jakonieuprawnionego(tj.nielegitymowanego)sposoburozumowania.Ustawodaw-
capoprostuniejestuprawnionydopodjęciatakiejdecyzjiwoparciuodomniemanie,którejednak
autorkabadałapodkątemkonstrukcjiteoretyczno-prawnejdomniemania.Zob.E.Graul,op.cit.,
s.232in.
22J.Giezek,Narażanie…,s.126-127.Wartozwrócićuwagę,żeA.Spotowski(Funkcjanie-
bezpieczeństwawprawiekarnym,Warszawa1990,s.168)uznajedopuszczalnośćkryminalizacji
takichwyjątków,uzasadniająctojakozłokonieczne.Niewydajesięjednak,abymożnauznać
zalegitymowanyzakazdlasamegozakazu,zob.R.Dębski,Karalnośćusiłowanianieudolnego,
nRPEiS”1999,z.2,s.115.