Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32|bonatymświecieśmierć
Jednakże:imaginacjaczarnejromantykiwydobywazczłekanie
ducha,leczzwierzę.MiałracjęznakomityJanŚniadecki,prze-
strzegającprzedambiwalencjąmocyzgęszczonychwwyobraźni,
ponieważ:WZewszystkichwładzduszyludzkiejimaginacjajest
najdzielniejszą,aleteżbezwędzidłanajniebezpieczniejsząinaj-
szkodliwszą.Wszystkiewymysłabezbożności,wszystkiesprośno-
ścizabobonuwfałszywychreligiach,wszystkiedziwactwainie-
dorzecznościwfilozofiisątodziełarozpasanejimaginacji.Ona
równieusługujecnocieizbrodni,jestmatkąpięknościipotwo-
rów,stworzycielkąprawdibłędów”75.
Jestbowiemona–wyobraźnia!–nietylkodrogąprzezkulturę
kunaturze.Wczarnejromantycemusikulturęihistorięzgru-
chotać,zniszczyć,bypotemzatopićsięwbłogościmistycznej
ekstazyiuniizciemnąprazasadąistnienia.Niemożepozostawić
podrodzeniczego,coprzypominałoby,żenaturaniejestjedynym
iniepodzielnympanemtegoświata.Wczłowiekumusiznisz-
czyćto,coracjonalne,zrebarbaryzowaćgo,wydaćnapastwęfurii
iwściekłości,kiedyto,jakpisałTomaszHobbes:Wwybujałażą-
dzazemsty,gdystajesięnawykiem,rozprzęgaorganazmysłowe
istajesięwściekłością;żewybujałamiłość,łączącsięzzazdro-
ścią,stajesię,równieżwściekłością”76.Innymisłowy:chodzi
oimaginacjęwstaniefurioso,opętanąmonomanią,obsesyjną.
Ajednak–poznającą!Chodziowyobraźnię,któraodrzucahar-
monięwładzpoznawczych,bowiemjaktwierdzijejzwolennik:
WPołączeniedopieronamiętnościzrozumemwumyślejednego
człowieka,atymsamymwjegodziele,stanowiprawdziwąpo-
ezją”77.–Otóżodrzucająctęmyśloharmoniiwewnętrznej,otwie-
rawrotainspiracjiczarnoromantycznej,amimotonieniszczy
samegodzieła.
Toczwartyaspektzjawiska:czarnaromantyka,jakkolwiekroz-
kawałkowanyświatbypokazywała,rozjuszonąbestięludzkąsta-
wiałanamprzedoczyma,wydajedzieła.Niefragmenty,
ułomki,ślady.NiematuprzerażającegoszaleństwaHölderlina,
zapisującegopiękneczasemzdania,alecałkowiciewobłędzie
oderwanegoodrzeczywistości78.Tusątworyducha,całenajczęś-
ciejiskończone,wypełnionefrenetycznymrozwichrzeniem,ale
skupionenajegoodsłonięciu,aniesamemuulegające.Jestwtym
