Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cotojestczarnyromantyzm?
|
31
uwidomionąpostaćwiekuistościprzebywającejwsercujego;atak
wdzielewłasnymoczyma,uszymaswojegociaławidziisłyszy
nieskończoność.Tejtwórczościsprawą,dziełemjestpiękność,
ajejpoczęciemwmistrzujest–fantazya.Stądmądrość,zacność,
piękność,takróżneodsiebieobliczem,sąjednejniebiańskiej
matkicóry”71.
PerfidnieodwróconyopistejWfantazyi”wyglądatak…–Oto
człowiekwostatnimporywiedesperacjipoznawczej,wydobywszy
zsiebiecałyosadzłościizawodu,wściekłościizła,dostrzega
wokółsiebieskończonośćlubparadoksalnynieskończonyobszar
skończoności.Wakcieagresjinapadanarzeczywistość,niszczy
wszystkowokółsiebie,kierującsiętylkojednąsiłą:mrocznąmocą
wyobraźni.Stądzło,zbrodnia,występek,gwałt,chaos,brzydota
iszaleństwo.Czymjestwięctawyobraźniaczarnoromantyczna,
jakąśinnąwyobraźniąwogóle?Otóżnie.Czarnyromantyzmuru-
chamiatylkoimpuls,skłonnośćdoprzedstawieńzłaimroku
obecnywkażdejwyobraźni.Razuruchomionyposzerzasięon,
obejmującniemalcałąaktywnośćprzedstawieniową,zawieszając
czyrugująctęafirmatywno-kreacyjnączęśćpotencjiprzedsta-
wieniowych.Takawyobraźniaznajdujeodzewwowympełnym
niepojętegomrokuwymiarzenatury,którynazywamytuciemną
Otchłanią72.
Tylkowtensposóbtłumaczyćmożnajejrozpętanieiekspansyw-
ność.Cozastanawiające,Mickiewiczdawałwyraztymmrocznym
predylekcjomgłówniewtłumaczeniach:wUgolinie,Ciemności
czySzanfarym,gdzieodnajdziemytensamkomplekswyobrażeń:
wyjąca,dzikanaturahien,psówiwilków.Iczłowiek–jakpies:
WGdyujrzałemnadgłowąskałpodniebnestropy,/Naklęczkach
pnącsię,jakpies,wlazłemimnaczoło”.Człowiek–jakhiena:
WAlemsyncierpliwości,włożyłemjejszaty/Napierś,wktórej
hyjenypomieszkiwałaŚmiałość”73.Mickiewiczsamdobierałso-
bieutworydotłumaczeń.Ciemnastronawyobraźniiuniegomu-
siałaprzemówić.Musiałnapisaćtendwuwiersz,którywywołuje
dreszcz,gdyuświadomićsobie,jakaantropologiazanimstoi:
Gdyzedrązciebiezwierza,człekazciebiezmęczą,
Natenczasujrząduchainiechprzednimklęczą.74
