Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Prawaiwolnościadziałaniapaństwa
przybieranegokierunku,wnaturalnysposóbprzyjmujecharakterfilozoficzny.Prowadzi
todoprzyjęciakolejnejtezy,iżproblematykabezpieczeństwajestobecnawfilozofii,co
najmniejimplicite,odsamychjejpoczątków.
Wszelkarefleksjateoretycznaodbywasięprzyużyciupojęć.Tezaśsąstałeiniezmien-
ne,mimożerzeczywistośćopisywanaprzyichużyciujestdynamiczna.Spostrzeżeniatego
rodzajustałysięźródłemkwestiiznanejjakotzw.spórouniwersalia,wktórymzasadni-
czepytaniebrzmi:ncoodpowiadapojęciomogólnym?”
.Choćniestanowitotematuobec-
nychrozważań,pragnęzwrócićuwagęnaniezwykleistotnąwłaściwośćpojęć-ogólność.
Każdepojęciemazlogicznegopunktuwidzeniadwiecechy:intensję-czylitreść,oraz
ekstensję-czylizakres.Przytymwłasnościtesąwzględemsiebieodwrotnieproporcjo-
nalne,tzn.imwpojęciumniejtreści,tymszerszyjegozakres,ergoszerszadenotacja,tj.
zbiórdesygnatów,czyliobiektów,doktórychpojęciesięodnosi.Np.określenienczarny”
mamniejsząintensjęniżokreślenienMurzyn”
,alezatowiększąekstensję,boszersząde-
notację,czyliwięcejdesygnatów.Mówiącprostymjęzykiem,słowonMurzyn”mawięcej
treściniżsłowonczarny”
,alewięcejjestrzeczyczarnychniżMurzynów.
Zatempojęciasątymbardziejuniwersalneimbardziejabstrakcyjne.Najdalejwtym
kierunkuposuwasięfilozofia,gdyżwramachmetafizykizajmujesięwszystkim,cokol-
wiekjest,awięcbytem.Jegopojęciemacharakternajogólniejszyzmożliwych.Wszelkie
refleksjeformułowaneprzyużyciupojęćogólnychmajątakiżcharakteriodpowiednio
szerokizakres.Dlategorównieżte,związanezproblematykąbezpieczeństwa,zawszesą
uwarunkowaneogólniejszymizałożeniami.Związektenjestwyraźniewidocznyimoże
zostaćprześledzony,jaktozostałodokonanewpracyKrzysztofaDrabikapt.Zagadnienia
ontologicznewojny,bezpieczeństwaipokojuwpoglądachwybranychmyślicieli.
NiewątpliwiesłusznajestobserwacjaRosy,iżnanalizahistoriimyślifilozoficznej
ispołecznejupoważniadostwierdzenia,żeformułowanewjejobrębiekoncepcjewojny,
pokojuibezpieczeństwazawartebyłyzwyklewtraktatachmówiącychoogólnychkwe-
stiachspołecznych,stanowiłyintegralnączęśćdociekańnadlosamiludzkości,nadhi-
storyczniekształtującymisiętypamispołeczeństw,kulturicywilizacji”6.Możnajednak
posunąćsiędalejistwierdzić,żefilozofianawetniewypowiadającsięexpliciteokwestiach
związanychzbezpieczeństwem,czynitoimplicite.Naprzykładdeterminizmontologicz-
nysamwsobiepozorniemówitylkootym,iżwświecieniemaprzypadku.Aleponadto
implikujewielekonsekwencjiistotnychdlabezpieczeństwa.Naprzykładwwymiarzean-
tropologicznymwoluntaryzm,atenprowadzidowniosku,żeskoroniemawolnejwoli,to
rozpoznaniedominującychmotywówoznaczaprzewidzenieczyjegośdziałania,cowięcej
-kreowanieichmożebyćsposobemkontroli.Tozaledwieparękonsekwencjijednegoter-
minumetafizycznego.Ileżwięcejjestichwprzypadkukompletnegosystemufilozoficz-
nego.Nawetjeślijegotwórcanieprzedstawiłwłasnychrefleksjinatematbezpieczeństwa,
tonietrudnojewywieśćdedukcyjniezogólnychzałożeń.Atakieimplikacjemogąbyć
równiejasneczyoczywistejakte,którezostałyprzezinnychfilozofówwyłożone.Zatem
6
R.Rosa,Zaryspolskiejflozofibezpieczeństwanatleeuropejskiejmyślipolemologicznejiirenilogicznej,Sie-
dlce2009,s.14.
