Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
bohatera,jakiz„zasobem”erudycyjnymjegoświadomości
estetycznejiliterackiej.ErwinaGroten-Sonecka,wnapisanejprzed
wojnąrozprawienazwałautwór„najosobistsząpowieścią
Sienkiewicza”.Zdaniembadaczki,przyjmującejpsychoanalityczne
regułyinterpretacji,Bezdogmatumiałodlapisarzasens
terapeutyczny:
JakGoethetworzącCierpieniamłodegoWerterawyleczyłsięzswego
„Weltschmerzu”,takSienkiewiczwyzwoliłsięztkwiącychwnimkompleksów
wcielającjewpostaćPłoszowskiego.[...]Jegoneurasteniaibezdogmatowość
sąprzeniesionymwsferęliteracką,odpowiednioprzekształconym
ispotęgowanymodbiciemosobistychprzeżyćSienkiewicza[64].
SugestiaGroten-Soneckiejznajdujedodatkoweuzasadnienie
wfakcie,iżniemalrównolegleztworzeniempowieścipisarz
rozpocząłpisanie(zaginionegowczasiedrugiejwojny)pamiętnika.
DowódmożnaznaleźćwliściedoJanczewskiej:
Kupiłemteżdziśdwakajety–idającprzykładtym,którychnamawiam
dopisaniapamiętników,zacznęgopisaćoddziś.[...]Dopowieścitonie
będzieprzeszkadzać,owszem,staniesiędopewnegostopniamagazynem
ibrulionem,zktóregobędziesięnierazprzepisywałowpoprawionejformie
całeustępy.[L,t.2,cz.2,s.128–129]
TworzącpostaćPłoszowskiego,pisarznieprzypadkowoposłużył
siępoetykązbliżonądozałożeńnaturalistycznej,Zolowskiej
„powieścieksperymentalnej”.Narracyjnyzapispamiętnikarskijest
bowiem,wedługwłasnychsłówfikcyjnegoautora,„dokumentem
ludzkim”.Ównaturalistycznytropdodatkowouzasadniapozór
rzeczywistości,oczympisarzwspominałwcytowanymliście
doJanczewskiej.Iluzję„prawdziwości”dopełniarówieśnictwo
PłoszowskiegoiSienkiewicza(trzydziestopięcioletninarrator
urodziłsięw1848roku,autorpowieści–w1846).Pozorniejest
todrobiazg,aledla„autorytetu”powieścijako„dokumentu
ludzkiego”znaczący.
„Wcielającsię”(podobniejakwpowieściachhistorycznych)
wmentalnośćwspółczesnegobohatera,starałsięjednakpisarz
wprowadzićmiędzynimasobąliniędemarkacyjną,którapowinna
zapobieczbytnimpodobieństwom.Odróżniaichprzedewszystkim
