Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wapory
DuLaurensniejestjedyny.Nadajekształtwiedzyksiążkowej,
którąinniprzekazująrówniedobrzejakonizktórejkorzystać
będąrównieżnastępnepokolenia.Znaleźlibyśmytesame
zalecenialeczniczeuJeanaFernela90,uTimothyBrighta91czy
uFelixaPlatera92.Wielcykompilatorzysiedemnastowieczni
niczegowtymzakresieniezmienią.Niezliczeniautorzy
doktoratówpoświęconychmelancholiibędąwystrzegaćsię
atakowaniadoktrynyswychmistrzów.Boerhaavepodtrzyma
humoralnąkoncepcjęmelancholii93.Czymożnasiętemudziwić,
skoropozostawiającdomniemanąjejprzyczynęniezmienioną,
leczenieodwołujesięnieustanniedotychsamychmetod?
PosłuchajmyRaulina,doradcyiprzybocznegolekarzaLudwika
XV,którypoświęcawaporomcałąksiążkę94:
„Melancholiazawszebierzesięzrozproszeniasięsurowicy
krwiizbardziejpodzielonychczęściowegopłynu;kiedyjest
onpozbawionyswegonośnika,możekrążyćtylkopowoli[…].
Kiedysubstancje,którewywołująmelancholię,umiejscowiłysię
wtrzewiachjamybrzusznej,towpływajązazwyczajnastan
umysłu,sprawiają,żestajesięonsmutny,pełenniepokoju[…].
Materiazastojów,którewywołująteobjawy,jestzazwyczaj
gęsta,kleistaitrudnadousunięcia;wkrótcenabieralubjuż
nabrałacechy,którąbędziezachowywaćpodczascałejchoroby:
jestkwaśnalubzjełczała;rozpoznajesięjąpodoznaniach,jakie
wywołujewżołądkubądźwustach,orazposposobieodbijania
się;zdarzasięononaderczęstoizazwyczajmatedwaposmaki
[…].Ponieważoweprzyczynymelancholiisąróżne,wymagają
równieżodmiennejkuracji;jeśliodbijaniesięjestkwaśne,podaje
sięleki,któresąwstaniepodzielićizniszczyćkwaśnąmaterię;
jeślijeststęchłe,podajesiękwasy[…].Gdyodbijanie
maposmakkwaśny,niemaniclepszegoniżmydłozsolą
absyntową,korzeniemwaleriany,goryczkiiinnychroślin
mającychtesamezalety;stosujesięrównieżzpowodzeniem
żywice,którerozpuszczają,niedrażniąc,jakzapaliczka
cuchnąca,opopanax,galbanum,sagapenum,olibanum”95.
Jakieżsubtelneszczegółyzawdzięczamyodbijaniusię!
Klasycznateoriamelancholiiwzbogacasięopewien„test”,lecz
nieulegażadnymzmianom.TerapeutycznaoryginalnośćRaulina
polegajednaknaprzyznaniupierwszeństwalekom
„nawilżającym”i„rozwadniającym”,którychdziałaniejest
łagodniejszeipewniejszeniżtowywołanepodaniemśrodków
wymiotnychiprzeczyszczających.Teostatniemogąnawetbyć
szkodliwe:„rozpraszająjeszczebardziejicorazbardziej
