Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie1
Niesposóbopisaćhistoriileczeniamelancholii,niesięgając
dohistoriisamejchoroby,ponieważnietylkosposobyleczenia
zmieniająsięzpokolenianapokolenie,lecztakżestany
określanemianemmelancholiiczydepresjiteżniesąidentyczne.
Historykmatudoczynieniazdwiemazmiennymi.Pomimo
wszelkiejostrożnościpewnepomyłkisąnieuniknione.Prawie
niemożliwewydajesięrozpoznaniewprzeszłościkategorii
nozologicznych,któreobecniesąnamdobrzeznane.Historie
chorych,któreznajdujemywdawnychksiążkach,zachęcająnas
czasemdostawianiadiagnozyretrospektywnej.Zawszejednak
czegośwniejbrakuje,przedewszystkimobecnościchorego.
Naszaterminologiapsychiatryczna,jakżeczęstochwiejnawobec
pacjentazkrwiikości,nieosiągawiększejpewności,kiedy
maprzedsobątylkojakiśopisbądźanegdotę.Opowiastki
zdziedzinypsychiatrii,którymizadowalasięwiększośćlekarzy
ażdoXIXwieku,sątyleżzabawne,coniewystarczające.
Esquirollubiłpowtarzać,żeszaleństwojest„chorobą
cywilizacji”.Chorobyczłowiekabowiemniesączystymi
przypadkaminaturalnymi.Pacjentdoświadczachoroby,ale
jąrównieżkonstruujebądźprzejmujeodswegootoczenia;lekarz
patrzynachorobęjaknazjawiskobiologiczne,alewyodrębniając
ją,nazywając,klasyfikując,czynizniejjakiśbytabstrakcyjny.
Zarównopostroniechorego,jakilekarzachorobajestfaktem
kulturowymizmieniasięwrazzwarunkamikulturowymi.
Beztrudurozumiemy,żedługotrwałeutrzymywaniesię
wużyciusłowa„melancholia”–któreprzetrwałowjęzyku
medycznymodVwiekup.n.e.–świadczywyłącznie
oupodobaniudowerbalnejciągłości:posługujemysiętym
samymsłownictwemnaokreślenieróżnorodnychzjawisk.Owa
leksykalnawiernośćniejestbezwładnością–zmieniającsię,
medycynapragniejednocześniepotwierdzićtrwającąodstuleci
jednolitośćpodejścia.Aleniedajmysięzwieśćpodobieństwu
słów:mimociągłościokreślenia„melancholia”przywoływane
faktysąbardzozmienne.Kiedystarożytnistwierdzaliuporczywy
lękismutek,diagnozawydawałaimsiępewna;wocenie
współczesnejnaukiwrzucalionidojednegoworkadepresję
endogenną,depresjęreaktywną,schizofrenię,nerwicęlękową,
paranojęetc.Zowegopierwotnegokonglomeratustopniowo
wyłaniałosiękilkaodrębnychjednostekchorobowychipojawiały
