Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
11
nowisku,żeDrolaascezywtworzeniukultury(zwłaszczamoralności)
jestarcydoniosła”4.
Ascezawspółczesnamożebyć,jakproponujątotytułydwóchkolej-
nychczęściksiążki,zarównonaturalna,jakistosunkowoprzystępnie
wpisanawDzwyczajność”,wswoistądostępność,jakąmożnacieszyć
sięwprzestrzeniżyciowej,jeśliorientującynawartościsposóbmyśle-
niabędzieciągłymwewnętrznymimpulsemzarównodojegokształto-
wania,jakizaangażowaniawsprawywymagającebardzokonkretnej
kondycjimoralnej.Ztegoteżpowoduaskesisodnosisięmiędzyinnymi
doobowiązkówczłowiekawzględemśrodowiskanaturalnego,własnego
zdrowiaiciałaorazperfekcjietycznej,któradopominasięascetycznej
aktywnościwprzestrzenibardzocodziennej.JakpowieHenrykElzen-
berg,Dżycieobróconetylkonawewnątrzmawartość,alesensuwnim
niema”5,ipodobniejestzascezą,którejskrajnościodbierająnatural-
ność,gdypromująodstręczającąnieprzystępnośćograniczeńsamych
wsobie;tymczasemzdolność,bywewnętrznąenergięiascetycznyspo-
sóbmyśleniaczynićsprawnymnarzędziemdziałania,stanowipodstawę
współczesnejkoncepcjiascezy.Niemaonacharakteruopozycyjnego,
kontrującego-jestpróbążycia,któreodznaczasięcharakterystycznym
rysem,aspirującymdopozostawaniawzgodziezarównozsamymsobą,
jakizeświatem.Toprawda,jakzauważaElzenberg,żeistniejenagrun-
cieascezyDpewnaszczególnaodmianaetyki,taascetyczna,ta,wktórej
chodzioobojętnośćnacelenietylkoegoistyczne,alewszelkie«ziem-
skie»wogóle.Alejest[ł]ietykainna,uwzględniającadobrabardzo
ziemskie,absorbująca[ł]-bylebyłatawolnośćwewnętrzna”6.Itaką
koncepcjęwspółczesnejascezywaksjologicznejperspektywiechciała-
bymzaproponować-ascezęopartąnawewnętrznymwysiłku,dzięki
któremuwpływanienasiebie,zmienianiesiebieodbywasięniepoprzez
odrzucenierzeczywistościijejwyzwań,aledziękipracynadsobą,po-
nieważtylkowtensposóbmożemywprowadzićjakiekolwiekrealne
zmianywewspółczesnymświecie.
4A.Płoszczyniec,Ascezaiczłowiek,StudiumantropologiifilozoficznejHenrykaElzen-
berga,WydawnictwoKsięgarniaAkademicka,Kraków2021,s.158.
5H.Elzenberg,Kłopotzistnieniem,s.356.
6Ibidem,s.191-192.
