Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
II.LEKSYKONHISTORYCZNYCHPRZYRZĄDÓWNAUKOWYCH
Natylnejścianiematernanoszonebyłyróżnewykresy,zktórychnajczęstsze
to:skalakalendarzapozwalającaużytkownikowidopasowaćdatękalendarza
juliańskiego/gregoriańskiegodopozycjiSłońcanazodiakulubkwadrat
cieniasłużącydoobliczaniawysokościzpomocąpodstawtrygonometrii.
Zasadniczyrozwójtychprzyrządównastąpiłwkulturzeislamu,wszcze-
gólnościdowyznaczaniakierunkuMekki-Qibla-orazgodzinpięciu
modlitwwciągudniawymaganychprzezKoran.WEuropieastrolabium
zostałoupowszechnionewraznaukąarabskąwmuzułmańskiejHiszpanii.
PodkoniecXw.zaczętowykonywaćastrolabiawEuropieiopracowywać
podręcznikidotycząceichużywania.Astrolabianależałydopodstawowych
przyrządówastronomicznychpraktyczniedopołowyXVIIw.,gdyzostały
zastąpionebardziejprecyzyjnymiinstrumentami,jaksekstant.
Literatura:
1.KingD.A.,Astrolabes[w:]R.Bud,D.J.Warner(red.),InstrumentsofScience.AHistorical
Encyclopedia,GarlandPublishing,NewYork,London1998,s.32-34.
2.HolbrookM.,SciencePreserved,HMSOBooks,London1992,s.28-29.
3.EgertM.,Astrolabium-krótkiewprowadzenie,„Urania.PostępyAstronomii”2004,t.LXXV
,
nr6,s.252-258.
4.RosińskaG.,InstrumentyastronomicznenaUniwersytecieKrakowskimwXVwieku,Zakład
Narodowyim.Ossolińskich-WydawnictwoPolskiejAkademiiNauk,Wrocław1974,
s.25-36.
5.KingD.,TheAstrolabe:Whatisit&whatitisnot.Asupplementtothestandardlitera-
ture,JohannGoetheUniversity,Frankfurt2018,https://www.researchgate.net/publica-
tion/331327906(dostęp:11.02.2022).
6.SolskiS.,GeometraPolski.ToIestNaukaRysowania,Podziału,PrzemięnianiayRozmierza-
niaLiniy,Angułow,FiguryBryłpełnych,ks.1,wDrukarniGerzegoyMikołaiaSchedlów,
Kraków1683,s.2.
7.StadtmüllerK.,StadtmüllerK.,TechnischesWörterbuch/Słowniktechniczny,t.1,opraco-
wanyprzywspółudzialezawodowcóworazprzyużyciumaterjałudo„Słownikainżynier-
skiego”PolskiegoTowarzystwaPolitechnicznegoweLwowie,nakłademWydawnictwa
SłownikaTechnicznegoPolsko-Niemieckiego,wydawcaL.Dolniak,Poznań1936,s.14.
8.GentiliG.,SimonuttiL.,StruppaD.C.,TheMathematicsoftheAstrolabeandItsHistory,
„JournalofHumanisticMathematics”2020,vol.10,nr1,s.101-144.
13.ATWOODAMASZYNA
Innanazwa:spadkownicaAtwooda
Przyrządzaprojektowanyw1784r.przezangielskiegomatematykaGeorge)a
Atwooda(1745-1807)dobadaniawartościchwilowychprędkości,przy-
spieszeniaidrogi.Wkonstrukcjimaszynyzastosowanyzostałsystem