Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ZbigniewRudnicki
Opotrzebierozważańożyciu,
edukacjiiśmierci
Śmierćjestdoświadczeniemnajbardziejpowszechnymwświecie.
Wsensiedosłownymdotyczyonaorganizmówżywych,którenaskutekjej
działaniapodlegajątrwałejdezintegracji.Równieżwświecienieożywionym
pewneprocesy,którekończądefinitywniejakiśdotychczasowystan,określa
sięmianemśmierci(np.śmierćgwiazd).Wprzestrzenikulturymówisię
czasamiośmierciideiczyteżśmiercisystemów.Jednakszczególnegozna-
czenianabieraona,gdydotyczyczłowieka.Jejobecnośćkładziesięcieniem
nacałeludzkieżycieorazodciskaswojepiętnonatworzonejprzezczłowie-
kakulturze.Naturalnąreakcjąnajejnieuchronnośćjestlęk,którypodzielają
równieżzwierzęta,anawet-jaksądząniektórzybadacze-rośliny.Tym
jednak,cozauważamyjakotypowoludzkiewodniesieniudośmierci,jest
podejmowaniepróbjejracjonalizacjiorazharmonizacjiemocjonalnej
wzwiązkuzeskutkami,jakieonawywołuje1.Ludzieprzezwiekitworzyli
wstosunkudoniejróżnestrategie,któremiałynaceluograniczeniejejde-
strukcyjnegocharakteru.Znajdowałotoswójwyrazmiędzyinnymiwdzie-
łachsztuki,literaturze,obrzędachreligijnychiobyczajachludowych.We
wszystkichtychdziałaniachflchodziło[ś]przedewszystkimopomniejsze-
niejejdotkliwychskutkównaturypsychicznej,ozagadnienieeschatologii,
oproblemcelowościisensuludzkiegożycia,sensuśmierci,nadewszystko
zaśmożeopewnegorodzaju»oswojenie«śmierci”2.Śmierćstanowiła
inadalstanowirównieżczynnikinspirującyimotywującydoprowadzenia
---
----
---
---
-----
1J.Kolbuszewski,Cmentarze,Wrocław1996,s.80.
2Ibidem.
