Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WydziałArchiwówPaństwowych,zgodniezprzepisamiDekretuz7lutego
1919r.,miałprawonadzorowaniaarchiwówniepaństwowych,np.samorządo-
wych,miast,związkówreligijnych,prywatnych,uniwersyteckich,fundacyjnych
ispołecznych.DziałalnośćWydziałuArchiwówPaństwowychwtymzakresiepo-
legałana:1)gromadzeniuinformacjioarchiwachbędącychwrękachprywatnych,
przypomocyswoichdelegatóworazzapośrednictwemkonserwatorówzabytków
luburzędówwojewódzkich;2)współdziałaniezMWRiOP(DepartamentemSztuki
wsprawachdotyczącychopiekiiratowaniamateriałówarchiwalnychprzezkon-
serwatorówzabytkóworazDepartamentemWyznańReligijnychwsprawiearchi-
wówkościołówinnychwyznańnp.prawosławnegoiunijnego),atakżezadmini-
stracjąrządową;3)przeprowadzaniuwizytacji,przesyłaniuwłasnychregulaminów
iinstrukcji,udzielaniufachowychradiwskazówekarchiwomniepaństwowym,
np.wsprawiekonserwacjimateriałówarchiwalnych45.
Budowascentralizowanejpaństwowejsieciarchiwalnejpodporządkowanej
WydziałowiArchiwówPaństwowychodbywałasięetapamiwrazzkońcem
Iwojnyświatowej,zaborówiokupacjiziempolskich,kształtowaniemsięgranic
iustrojuniepodległegopaństwapolskiegoorazstopniowąlikwidacjąlokalnych
ośrodkówwładzywWielkopolsce,GalicjiiLitwieŚrodkowej.Wtymokresie
niebyłozarównośrodkówfinansowych,czasu,jakidostatecznejwiedzyna
tematzasobówarchiwalnychnaziemiachpolskich,abywłaściwiezorganizować
państwowąsiećarchiwalnąorazwłaściwierozmieścićzasóbarchiwalny.
Wlatach1918-1924WydziałArchiwówPaństwowychprzejmowałkolejnear-
chiwa,któreutworzyłypaństwowąsiećarchiwalną.
Administracjeaustriackairosyjskanieznałycentralizacjiarchiwów.Utwo-
rzonewXIXw.naziemiachzaborurosyjskiegoczyaustriackiegoarchiwaprzezna-
czonebyłygłówniedogromadzeniazarchiwizowanychmateriałówarchiwalnych
powładzachIRzeczypospolitej.Materiałyarchiwalne,będącewynikiemdziałalno-
ściwładzzaborczychnatychziemiach,pozostawałygłówniewregistraturach,ist-
niejącychprzyurzędachaustriackichczyrosyjskich,lubteżwwynajmowanychdo
tychcelówprzezurzędypomieszczeniachprywatnych.Archiwapowstałena
tereniezaborupruskiegobyływłączonedopruskiejsieciarchiwalnejigromadzi-
ły,opróczzasobuhistorycznego,takżeaktawładziurzędówzaborczych46.
WydziałArchiwówPaństwowychwkwietniu1918r.przejąłodUniwersyte-
tuWarszawskiegoArchiwumOświeceniaPublicznego47.Ministrowiwyznań
___
____
___
___
___
45ProtokółposiedzeńVIsesjiRadyArchiwalnejwdniach19i20grudnia1928r.,flArcheion”,
t.5(1929),s.19;I.Mamczak-Gadkowska,Archiwa…,s.86.
46W.Łopaciński,A.Rybarski,GmachyarchiwówpaństwowychRzeczypospolitejPolskiej,
flArcheion”,t.5(1929),s.91-92;I.Mamczak-Gadkowska,Archiwa…,s.221.
47A.Rybarski,CentralnyZarz!dArchiwalnywodrodzonejRzeczypospolitejPolskiej,flArche-
ion”,t.1(1927),s.10;ArchiwumOświeceniaPublicznegowWarszawiewlatach1915-1926,
flArcheion”,t.2(1927),s.166;M.Motas,Oprzepisach…,s.114;I.Mamczak-Gadkowska,Archi-
wa…,s.102.
54
