Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Podstawowepojęciazzakresuekologiiczłowieka
21
kłopotamizesnem,szumemwuszach,bólamistawowymi,mdłościamiiszybkimmę-
czeniemsię.Jesttowynikiemspadkuzawartościtlenuwpowietrzu.
Niedotlenieniewysokościowejestwynikiemgorszegoutlenowaniakrwitętniczej
-hipoksemii,cojestprzyczynąniedoborutlenuwtkankach-hipoksji.Ustrójreaguje
nawysokość,zwłaszczapowyżej2-2,5km,m.in.wzmożonąwentylacjąpłuciprzy-
spieszeniemtętna.Wróżnychrejonachgórskichhipoksjaprzejawiasięnaróżnychwy-
sokościach.NaKamczatceobjawytewystępująprzywysokościach1,5km,wAlpach
inaKaukazie-4km,wTień-Szaniu-3,5km,wAndach-4km,wPamirzeiHimala-
jach5km.Wrejonachwysokogórskichwzrastazapotrzebowanienawit.BiE.Nie-
dotlenieniapogarszająfunkcjemózgu,ograniczajązdolnośćorientacji,upośledzają
wzrok.Wzmagasięczynnośćnadnerczy,krwiotwórczaszpiku.Zmianyprzystosowaw-
cze-adiustacjadowarunkówwysokogórskichtodostosowaniedohipoksji,alerów-
nieżhipokapni-niedoboruCO
2.Mieszkańcygórmająwiększerozmiaryipojemność
klatkipiersiowej,pojemnośćpłuc,większąilośćerytrocytówihemoglobiny,aleteż
większąobjętośćkrążącejkrwi.Klimatwysokogórskijeststosowanywprzypadkach
treningusportowegodlauzyskaniawysokiejformysportowców.Górysprzyjająlecze-
niumiażdżycy,zapaleńgardłaipoczątkowychformnadciśnieniatętniczego.Temusłu-
żypobytwniskichgórach,dowys.2,5km.
Warunkiklimatycznedanegoregionuzależąodtemperatury,wilgotności,ci-
śnienia,wiatrów,nasłonecznienia,zachmurzeniaiczęstościopadów.Onedecydują
owarunkachpogodowych.Wyróżniasię5typówwarunkówpogodowych:1–wyż
atmosferyczny;2–frontciepły;3–frontchłodny;4–okrespofronciechłodnym;
5–wiatryfenowe0Wyżecechujesłonecznapogoda,niskawilgotnośćpowietrza,wia-
tryzgodnezkierunkiemzegara.Wleciewywołujewysokie,azimąniskietempera-
tury.Niże(cyklony)cechujeruchpowietrzawokółcentrumwkierunkuprzeciwnym
dowskazówekzegara.Następujekoncentracjaparywodnej,wefekciepowstawanie
chmuriopady.Wiatrywiejązobszarówopodwyższonymciśnieniu,asąonewynikiem
różnicnagrzaniamaspowietrzanaobszarachlądówioceanów.Zmiennośćwarunków
pogodowychjestznacznawprzejściowychporachroku-wiosnąijesienią.Różnice
wzdolnościmagazynowaniaciepłaprzezwodęilądstanowiąotym,żewrejonach
nadmorskichjesieńjestdługaiłagodna.Wformiemozaikirozkładająsięparametry
meteorologicznewgórach(szybkiezmianypogody).Wiatryfenowe,mistral,wiatrhal-
ny,chinookwUSAsątoszybkieprzesunięciasuchychmaspowietrza.Cechujejeduża
aktywnośćmeteorotropowa,zmniejszającasprawnośćpsychiczną,pogorszeniesa-
mopoczuciaistanufizjologicznego.Szczególnieodczuwajątoludziestarsi,astmatycy,
wzrastająatakidusznicybolesnej,zawrotygłowy,udarymózgu.Zprzejściemfrontów
atmosferycznychzwiązanesą:jonizacjapowietrza,natężeniepólgeomagnetycznych
igeoelektrycznych.Frontypogarszająstanzdrowiagruźlików,meteoropatów,ludzi
starszych.Wzależnościodtypupobudliwościjedniludziewyczuwająnadejściefrontu
ciepłegoinnizimnego(reakcjenazmianyfizykochemiczneatmosfery).Neurastenicy
mająwiększązdolnośćwyczuwaniazmianpogodowych(sątoludziezwzmożonym
dermografizmem,nadmiernympoceniemsię).Międzypokoleniowo,naskutekzmian
trybużycia,zmniejszasięodpornośćnaczynnikimeteorotropowe.Warunkipogodowe
